बाबासाहेब आंबेडकर यांच्याबाबत आज पर्यंत लोकांना चांगली माहिती भेटली नाही बाबासाहेब यांचा अभ्यास आणि विचार करण्याची बुद्धी भारतातल्या लोकांनी कधी अभ्यासालीच नाही बाबासाहेब यांच्या अश्याच एका पैलूवर एक नजर टाकू या

बाबासाहेबांची विदेशनीती : बाबासाहेब आंबेडकर यांची विदेश नीती कशी होती याचा अभ्यास केला असता भारताचे परराष्ट्र धोरण कसे असावे या बाबत बाबासाहेब यांचे विचार आपण ऐकले पाहिजे बाबासाहेब यांनी चीन गोवा पाकीस्थान काश्मीर सारख्या प्रदेशांच्या बाबतीत जे विचार मांडले होते  ते पाहणे  आवश्यक आहे

बाबासाहेब यांनी चीन या देशाचा अभ्यास करून चीन बाबत विचार केला  होता तो असा चीन ची राजकीय परिस्थिती तेथील नेतृत्व याचा अभ्यास करून   बाबासाहेब यांनी आपले विचार  व्यक्त केले आहेत बाबासाहेब १९५४ च्या राज्यसभेत म्हणाले होते कि चीन भारतावर एक दिवस आक्रमण केल्याशिवाय राहणार नाही आणि नेमके तेच झाले १९६२ च्या डिसेंबर महिन्यात चीनने भारतावर आक्रमण केले जेव्हा चीन ने भारतावर आक्रमण केले तेव्हा सर्वच नेत्यांचे डोळे उघडले बाबासाहेबांची भविष्यवाणी खरी ठरली बाबासाहेब यांचे जर ऐकले असते तर कदाचित चीन ने भारतावर आक्रमण झाले नसते हे संकट टळले असते परंतु सत्तेने अंध झालेल्या नेते याशिवाय दुसरे काय करू शकतात बाबासाहेब आंबेडकर यांच्या मते तिबेट ला buffer state  म्हणून राहू द्यावे इंग्रज सरकारनी तिबेट मध्ये आपले सैन्य ठेवून आपली मुत्सद्देगिरी दाखवली समजा चीन बरोबर युद्ध झालेच असते तर ते तिबेट च्या भूमीवर झाले असते पंचशील करार करून तिबेट वर चीन चे सार्वभौमत्व मान्य करण्यात आले यामुळे  भारताची सरहद्द चीनला जावून  मिळाली भारताचे पंतप्रधान नेहरू म्हणाले भारत चीनी भाई भाई हा नारा  फसवा ठरला आपल्या पंतप्रधानांनी पंचशील करार करून भारताची सरहद्द चीन च्या सरहद्द शी भिडवण्याचे सहाय्य केले ज्या चीन बरोबर हा करार झाला त्या चीन च्या माओला पंचशील बाबत काहीच घेणेदेणे नाही पंचशील बौद्ध धर्माचे महत्वाचे अंग आहे त्यावर माओला विश्वास नाही कारण बौद्धांना चीन मध्ये काही चांगल्या पद्धतीने वागविल्या जात नव्हते माओ हे कम्युनिष्ट असून काम्युनिष्टांचा विश्वास पंचाशिलेवर नाही पंचशील हे सामाजिक  जीवनात आवश्यक आहे पंचाशिलाचे राजकारणात स्थान नाही असे असल्यामुळे नेहरू नि जो करार केला तो चुकीचा होता असे बाबासाहेब यांना वाटे तसेच बाबासाहेब  यांचे म्हणणे होते कि भारताने आपले प्रश्न सोडवताना दुसर्या देशाचे प्रश्न सोडवणे हेच परराष्ट्रीय धोरणाचे मुख्य सूत्र आहे असे त्यांना वाटे

गोवा बाबत बाबासाहेब यांचे मत : बाबासाहेब यांनी तर सांगितले कि गोवा विकत घ्या कारण त्यावेळी पोर्तुगीज गोवा विकत द्यायला तयार झाला होता पण बाबासाहेबांच्या ह्या सांगण्याकडे तत्कालीन लोकांनी दुर्लक्ष केले आणि नंतर मात्र त्याच गोव्यावर मिलिटरी कारवाई करावी लागली रक्ताचे पाट वाहले गेले आर्थिक हानी झालीच पण मनुष्य हानी हि झालीच असंख्य लोकांचा जीव गमवावा लागला विकत घेण्याच्या किमतीपेक्षा कितीतरी पटीने जास्त पटीने किंमत मोजावी लागली असा देशाचे नुकसान करण्यात आले बाबासाहेबांचे ऐकले असते तर रक्ताचे पाट वाहिले असते का नाही न पण त्यावेलि बाबासाहेबांची दूरदृष्टी या लोकांना समजलीच नाही बाबासाहेब यांचे तत्वज्ञान समजलेच नाही आणि आज हि समजले नाही  आहे नाही तर आज भारतकधीच महासत्ता झाला असता

रशिया भारत याचं मैत्री झाली तेव्हा त्या कराराला हि बाबासाहेबाचा विरोध केला कारण रशिया हे साम्यवादी होते रशियाने फिनलंड इस्टोनिया लाटव्हिआ लुथुनिय पोलंड झेकोस्लोव्हाकिया हंगेरी रुमानिया बल्गेरिया व अल्बानिया या देशांना गिळंकृत केले होते आणि हि रशिया भारत देश सुद्धा  नेस्तनाभूत करण्यास मागेपुढे पाहणार नाही हा बाबासाहेबांचा दृष्टीकोन होता

काश्मीर बाबत बाबासाहेबांचे धोरण काय होते : भारत १६४७ ला स्वतंत्र झाला त्यावेळी आपल्या उन्यावर असलेला एकही देश नव्हता पण आपल्या सर्वच मित्रांनी आपला त्याग केलेला आहे आपले कोणी मित्र राहिलेला नाही स्वतःला वेगळे करून एकलकोंडेपणाने वावरत आहोत सयुंक्त राष्ट्र संघात आपल्या प्रस्तावाला समर्थन देण्यासाठी आम्हाला कोणी सापडत नाही असे आपले  परराष्ट्रीय धोरण आहे  काश्मीर चा प्रश्न न सुटल्यानेच पाकिस्तानशी असलेले आपले सबंध  बिघडलेलं आहेत या प्रश्नाला मूलाधार ठरवून विचार केला तर माझे नेहमीचेच मत  आहे कि  काश्मीरचे  विभाजन करणे हाच उत्तम पर्याय आहे काश्मीरचा हिंदू आणि  बौद्ध प्रदेश भारताला द्यावा व मुसलमानी प्रदेश पाकिस्तान ला द्यावा वस्तुतः काश्मीरचा जो मुसलमान व्याप्त भाग त्याच्याशी आपल्याला काहीच कर्तव्य नाही पाकिस्तान मुसलमानांनी व काश्मीरच्या मुसलमान यांनी आपसात निर्णय घेण्याचा प्रश्न आहे त्यांना  हवा तो निर्णय  या  बाबतीत ते घेवू शकतात किंवा तुम्हाला मान्य असल्यास काश्मीरचे तीन विभाग कल्पावे. १ युद्धविराम संधीक्षेत्र २ काश्मीरचे खोरे ३  नाम्मू लद्दाक चे क्षेत्र केवळ काश्मीरच्या खोऱ्यात जनमत घ्यावे प्रास्तविक सार्वत्रिक मतगणनेला मी घाबरण्याचे कारण म्हणजे काश्मीरची हिंदू व बौद्ध जनता पाकिस्तानात घसातट जाइल आणि पूर्व बंगाल मध्ये जशी आज स्थिती आहे तशीच स्थिती काश्मीरमध्ये निर्माण होईल अशी मला भीती वाटते

बाबासाहेब यांचे मततत्कालीन पंतप्रधान नेहरू यांनी विचारात घेतले नाही उलट  हा प्रश्न युनो मध्ये नेवून चिघळविन्याचाच प्रयत्न केलेला आहे अजूनही हा प्रश्न भारताला सोडविता आलेला नाही तसाच लोंबकळत ठेवलेला आहे

काश्मीरच्या प्रश्नासाठी त्या काळी ३५० कोटी उत्पन्नापैकी १८० कोटी रुपये खर्च होत  होते आज हि हा खर्च चालूच आहे आज बाबासाहेबांचा सल्ला स्वीकारला असता तर आज जी सैन्यावर केला  जाणारा खर्च हा काश्मीरच्या विकासासाठी वापरता आला असता सैन्याची होणारी जीवित हानी टाळता आली असती खर्चहानी आणि जीवहानी टाळण्यासाठी आणि जनतेच्या विकासासाठी बाबासाहेब  यांनी काश्मीर प्रश्नावर आणि हिंदू कोड बिलाच्या  मुद्द्यावर  कायदेमंत्री पदाचा त्याग केला तसेच आपल्या  राजकीय पक्षाच्या ध्येय धोरणात काश्मीरचा प्रश्न घेवून अपयश सुद्धा सहन केले केवळ जनतेच्या कल्याणासाठी

आज काश्मीरबाबत दोन्हीन देशांना वाटते कि काश्मीर आमच्यचं  ताब्यात असावा म्हणून पाकिस्तान काश्मीरला आपली ढाल म्हणून उपयोग करून घेत आहे तर भारत आपली सरहद्द असुरक्षित राहू नये म्हणून म्हणून काश्मीरची आवश्यकता आहे

सत्तेवर आल्यावर असेच वाटते कि आपणच केवळ  भारतीय जनतेचे कल्याण करणार आहोत इतरांनी भारतीय जनतेच्या कल्याणाचा विचार कितीही तळमळीने केला तरी दुर्लक्षित करायचे असेच भारतीय सत्ताधाऱ्यानी  ठरवले आहे याशिवाय दुसरे काही म्हणता येणार नाही

पाकिस्तान विषय : बाबासाहेब यांनी १९४० साली पाकिस्तान अथवा भारताची फाळणी हे पुस्तक लिहिले उपोद्घातात लिहितात कि पाकिस्तानची समस्या प्रत्येक व्यक्तीकरिता डोकेदुखी बनून राहिली आहे  विशेषतः माझ्याकरिता . त्यांनी आपले साहित्यिक कार्य थांबवून सुनिश्चित असे विचार पक्षपात न करता शिफारस  न करता मांडलेले आहेत

म गांधी म्हणाले कि माझ्या शरीराचे दोन तुकडे झाले तरी चालतील पण पाकिस्तान  हिवू    देणार   नाही पण त्यांच्या डोळ्यादेखत भारताचे दोन तुकडे झाले आणि म गांधी यांना दूरदृष्टी दिसून आली परंतु बाबासाहेब यांनी स्पष्टपणे सांगितले कि अखंड भारताचे भारत आणि पाकिस्तान असे दोन भाग व्हावेत हे का  व्हावे याची मीमांसा सर्व बाजूने केली हि मीमांसा करताना कोणाला खुश करण्याचा दृष्टीकोन ठेवलं नाही किंवा पक्षपात हि केला नाही

बाबासाहेब यांना वाटे कि जर अखंड भारताची  फाळणी झालीच तर लोकसंख्येची अदलाबदली करावी परंतु बाबासाहेब यांचा हा सल्ला  मान्य केला नाही नव्हे याकडे बुद्धिपुरस्पर दुर्लक्ष केल्या गेले त्याचा हा परिणाम म्हणून जिकडे तिकडे कत्तली जाळपोळ मारझोड बेअब्रू इ बाबींची हानी झाली ती हानी लोकांना पाहायला सुद्धा मिळाली

बाबासाहेबांनी आपल्या ग्रंथात मुसलमानांना राजकीय मागणीचा उल्लेख  केलेला आहे त्याचप्रमाणे मुसलमानांची स्थिती हि दर्शवली आहे पाकिस्तान विरोधात हिंदूंची विचारप्रणाली पाकिस्तान अभावी काय पाकिस्तान ची वेदना पाकिस्तान झालेच पाहिजे काय पाकिस्तान ची समस्या आणि निर्णय व उपसंहार यामधून बाबासाहेबांनी सर्व बाजूनी  विचार केला आणि म्हणूनच गांधी आणि जीनांनी बाबासाहेब यांची मुक्त कंटाने प्रशंसा केली आहे आणि पाकिस्तान या विषयावर हे एक अधिकृत पुस्तक म्हणून मान्यता देवून याची सार्थकता पटवून देण्यात आली आहे

राष्ट्रीयत्वाची जी भावना असते ती जर लोकांमध्ये निर्माण झाली तर ते स्वतंत्र  होण्याचा प्रयत्न करतात आनिऊ त्याच्याच परिणाम म्हणून वेगवेगळ्या राष्ट्रांची  निर्मिती झाली आहे काय हे पाहण्यासाठी पाकिस्तान अथवा पाकिस्तानची फाळणी  हा ग्रंथ अवश्य वाचवा

दुसऱ्या महायुद्धाच्या समयी : दुसरे महायुद्ध ३/९/१९३९  ला सुरु झाले १०/८/१९४५  ला संपले  या महायुद्धाच्या एका बाजूला जर्मनी इटली आणि जपान होते तर दुसऱ्या बाजूला रशिया अमेरिका आणि ब्रिटन होते या देशाचे प्रमुख म्हणून जर्मनीचा हिटलर इटालीचे मुसोलिनी  आणि जपानचे साझुकी  होते तर रशियाचे स्टालिन अमेरिकेचे रूझवेल्ट ब्रिटन चे चर्चिल होते एका बाजूला हिटलर सारखा हुकुमशहा होता तर एकाबाजूला चर्चिल सारखा लोकशाही वादी होता असे हे युद्ध  हुकुमशहा विरुद्ध लोकशाहीचे होते असे म्हटल्यास काही हरकत येणार नाही

या महायुद्धात गांधी आणि   नेहरू यांनी चले जाव ची चळवळ उभारून ब्रिटनच्या विरोधात उभे राहिले सुभाषचंद्र बोस जपानमध्ये जावून आझादहिंद सेना उभारून त्यांच्या विरोधात कार्य करू  लागले परंतु बाबासाहेब मात्र ब्रिटन च्या विरोधात न उभेराहता सहकार्यांच्या बाजूने उभे राहिले

आता सर्वाना याचेच आश्चर्य वाटते आणि सारे लोक बाबासाहेब यांना यामुळेच देश द्रोही ठरवतात पण त्यांनी बाबासाहेबांच्या विचारांचा काह्डी विचार केला नाही का बाबासाहेब ब्रिटन च्या बाजूने उभे राहिले जर युद्धात हुकुमशहा विजयी झाला असता तर भारत एका साम्राज्यवादी इंग्रजाकडून हुकुमशहा हिटलर च्या ताब्यात  गेला असता येथे लोकशाही प्रस्थापित झाली नसती आणि भारताला स्वतंत्र्यासाठी खूप कालावधी गेला असता

दिनांक २७/७/१९४२ ला टाईम्स ऑफ इंडिया च्या मुलाखतीत बाबासाहेब म्हणतात भारतीयांच्या संबंधात बोलायचे झाले तर ब्रिटीश आता शेवटच्या खंदकात लढत आहेत जर लोकशाही चा जय झाला तर भारताच्या स्वातंत्र्याच्या आड कोणी येवू शकत नाही आणि  म्हणूनच बाबासाहेब हे   ब्रिटनच्या बाजूने उभे राहिले त्याबाबत म्हणतात कि दुसरे महायुध्दा झोटिंगशाही आणि लोकशाही यांच्यात जुंपले आहे आणि सर्वांनी  किमान लोकशाहीची मुल्ये आणि संस्कृती जतन करण्यासाठी झटले पाहिजे

दुसऱ्या महायुद्धाच्या नंतर भारत १५/८/१९४७ ला स्वतंत्र झाला जर गांधी आणि सुभाषचंद्र ब्रिटन च्या विरोधात झगडले नसते तर भारताला १९४५ च्या शेवट पर्यंत स्वतंत्र भेटले असते कारण संपूर्ण शक्ती बाबासाहेब यांच्या बाजूने एकवटली असती पण तसे नाही या लोकांनी बाबासाहेब यांना एकटे पाडले त्यासाठी अनेकांनी आपल्या परीने प्रयत्न केले यांना बाबासाहेब यांच्या पद्धतीने स्वतंत्र नको होते कारण जर तसे झाले असते तर बाबासाहेबांचा स्वातंत्र्याच्या मध्ये योगदान आले असते पण बाबासाहेब यांचे स्वातंत्र्यासाठी  असणारे योगदान हे लोक जाणीव पूर्वक विसरतात यालाच ब्राह्मणशाही म्हणतात पण बाबासाहेबांच्या असणाऱ्या बुद्धीमत्ते पुढे शेवटी झुकावेच लागले

बाबासाहेबांचा हा पैलू लोकांच्या नजरेस कधी येवू दिला नाही हीच खरी या देशाची शोकांतिका आहे बाबासाहेबांचे हे विचार लोकांनी स्वीकारले असते तर पाकिस्तान फाळणी समयी झालेला अमानुष हत्याकांड झाले नसते लोकांची ती अवस्था झाली नसती शेवटी आज ना उद्या कळेल या भावनेत लोक राहिले पण बाबासाहेब अजून काही समजण्यात हा भारत देश मागे राहिला आहे याचीच खंत आहे

पुढील भागात त्यांच्या अजून बाबासाहेब यांच्याविषयी माहिती पाहू या

बाबासाहेबांचे  पैलू पाहताना बाबासाहेबांचा महत्वाचा पैलू पाहूं या तो असा आहे कि  बाबासाहेब यांच्या बाबतीत लोकांना पूर्ण कल्पना नसते त्याचे एकमेव कारण  बाबासाहेब यांना लोकांनी समजून  घेण्यात केलेली चूक आज  बाबासाहेब यांचे शेतकरी आणि शेतमजूर यांचा उद्धार  करण्यासाठी काय काय केले हे सांगणे आवश्यक आहे  शेतकरी शेतमजुरांचे उद्धारक : बाबासाहेब आंबेडकर

बाबासाहेब यांच्या अनेक पैलूंचा अभ्यास करताना अनेक पैलू समोर येतात त्यापैकी बाबासाहेब यांच्या काही महत्वाच्या गोष्टींचा  विचार करू  यामध्ये या देशात अनेक शास्त्रे  आहेत त्यापैकी शिक्षणशास्त्र या  बद्दल बाबासाहेब यांचे ज्ञान किती आहे ते पाहूया

१४ ऑक्टोबर १९५६ भारताच्याच नव्हे जगाच्या इतिहासातील एक महत्वपूर्ण क्रांती जी जगातील सर्वच क्रांती मोडून काढीत नवा इतिहास घडवला गेला बाबासाहेबांच्या या क्रांतीचे इतिहासात सुवर्ण अक्षरांनी कोरला गेला हा इतिहास रक्ताचा एक हि थेंब न सांडता केलेली धम्म क्रांती जगाच्या इतिहासात पहिलीच होती . धम्म स्वीकारला तेव्हा तारीख १४ ऑक्टोबर ची होती या दिवशी स्वीकारलेला धम्म भारताच्या इतिहासात बुद्ध धम्माल नवजीवन देणारे ठरले या भारतात बौद्ध लोक असले तरी धम्म मात्र नामशेष होता हे मानावेच लागते महाबोधी विहार बुद्धाचे असून देखील बुद्धाचा धम्म नव्हता बुद्धाला या भारतात जिवंत करून केलेली क्रांती हि बुद्धाच्या धम्म क्रांतीचेच रूप आहे
सारनाथ इथे बुद्धाने धम्मचक्र प्रवर्तन केले तर बाबासाहेब यांनी नागपुरात धम्मचक्र प्रवर्तन केले माझे हे म्हणणे थोडे धाडसाचे आहे कारण एकीकडे बुद्धाने हि धम्मचक्र प्रवर्तन केले आणि बाबासाहेब यांनी हि धम्म चक्र प्रवर्तन केले तर ते कसे काय केले अनेक विद्वानांचे मत असते कि धम्मचक्र हे फक्त सम्यक संबुद्ध च प्रवर्तित करू शकतात इतर सामान्य लोकांना ते शक्य नसते आणि हेच कारण आपण पुढे घेऊन बाबासाहेबांच्या धम्म चक्र प्रवर्तन या विषयाशी जोडतो आहोत कारण सामान्य माणसाला धम्म चक्र प्रवर्तन करता येत नाही आणि बाबासाहेब काय सामान्य मानव नव्हते प्रकांड पांडित्याचा तेजोमय असा सूर्य होते जे स्वयं तेजाने परिपूर्ण होते ज्यांच्याकडे ज्ञानाचे भांडार होते असे विश्वातील कोणता शास्त्र नाही जे बाबासाहेबांच्या अभ्यासात नाही अनेक कलांच्या कलागुणांनी परिपूर्ण असणारे बाबासाहेब नक्कीच एका धर्माचे धर्म संस्थापक म्हणून आज या भारतात उदयास आले असते पण बाबासाहेबानी येशू ख्रिस्तासारखे वागले नाहीत कारण त्यांनी अभ्यासून पाहिले होते जी तत्वे सारा सार हे बुद्धाच्या शिकवणीत आहे जगाची सारी समस्यांचे उत्तर बुद्धाच्या शिकवणीत आहे म्हणून त्यांनी बुद्धच जवळ केला अन्यथा या भारतात बाबासाहेब आंबेडकर प्रणित एक धर्म उदयास आला असता नि तो या जगात आज पसरण्यास पाठी राहिला नसता इतकी ताकद होती बाबासाहेबांच्या नावात
बाबासाहेब एक महान व्यक्तिमत्व होते जे बुद्धांनंतर बाबासाहेब अशी स्थिती आपणास पाहायला मिळते भारत भूमीत बुद्धांनंतर आधुनिक बुद्ध म्हणून बाबासाहेब यांच्याकडे इथला आंबेडकरी समूह पाहतो कारण जगात बुद्धानंतर बाबासाहेब मानले जातात बाबासाहेबांचे अजून महत्वाचे विशेषण म्हणजे मानवाला माणूस म्हणून जगण्याचा हक्क मिळावे म्हणून जगात पहिला महामानव आहे ज्याने लढा दिला या जगात अनेक संत साधू संन्याशी विचारवंत असे अनेक ना ना क्षेत्रात नावाजलेले महामानव होऊन गेले पण मानवाला मानव म्हणून जगण्याचा अधिकार मागणारे बाबासाहेब हे यांच्यात पहिले आहेत हे नाकारता आणि बुद्धाच्या धम्माचे मूळ गाभाच हा मानवाशी जोडलेला आहे गुलामाला गुलामीची जाणीव करून देणारे बाबासाहेब खरे प्रज्ञासुर्य ठरले आजवर जी माणसे गुलामीत खितपत पडली होती अश्या लोकांसाठी बाबासाहेब हे क्रांतिसूर्य ठरले जसा सूर्य सकाळी सोनेरी किरणे घेऊन येतो तसे बाबासाहेब यांच्यासाठी क्रांतीची किरणे घेऊन आले आणि बघता बघता त्या क्रांती किरणांतून असंख्य तारे प्रकाशित झाले बुद्धांनंतर असंख्य ताऱ्यांना प्रकाशित करणारे बाबासाहेब च आहेत हे कोणी हि नाकारू शकत नाही
आता आपण धम्मचक्र प्रवर्तन कि अनुवर्तन पाहू या
या जगात बुद्धच धम्मचक्र प्रवर्तित करू शकतात असे सांगण्यात येते आणि हे सत्य देखील आहे आपण बुद्धाच्या अजून एका महत्वपूर्ण गोष्टीकडे पाहू या कि बुद्ध म्हणतात कि मी दिलेला मार्ग स्वीकारून त्याचे योग्य ते आचरण केल्यास तुम्ही देखील बुद्धत्व प्राप्त करू शकता बुद्धाने असे कुठे हि म्हटलेले नाही कि यापुढे कोणी हि बुद्ध होणार नाही किंवा बुद्ध फक्त मीच आहे अजिबात नाही इतर धर्माच्या देवदेवतांप्रमाणे बुद्धाने कोणतीच गोष्ट लपवलेली नव्हती हे सत्य आहे बुद्धाने आपल्या भिक्खू संघाला स्पष्ट सांगितले कि माझ्याकडे जे ज्ञान होते ते मी तुमच्यापासून काहीच लपवून ठेवलेले नाही याच अर्थ बुद्धाला पुढे देखील आपल्यासारखा अजून कोणी तरी घडला पाहिजे याची अपेक्षा होती पण ते आजवर झाले नाही याचा अर्थ नक्कीच बुद्धाच्या दिलेल्या मार्गात काही तरी चुकीची भेसळ करण्यात आली असणार हे मेनी करावेच लागते बुद्धाने आपण धम्म चक्र प्रवर्तन केले व बाकीचे येणारे अनुवर्तन करतील असे बुद्धाने कदापि म्हटलेले नाही हे स्वयंमघोषीत विद्वानांनी घुसडलेल्या गोष्टी आहेत अशोकाने बुद्ध स्वीकारला तो काळ बुद्ध धम्माचा भरभराटी चा काळ होता बाबासाहेबानी बुद्ध स्वीकारला तो काळ बुद्धच नामशेष असल्याचा होता व स्वतः बाबासाहेब त्या एका धर्म संस्थापक होण्याच्या क्षमतेचे होते बुद्ध स्वीकारला नसता आणि बाबासाहेब यांनी दुसऱ्या धर्माची स्थापना केली असती तर आज आपण त्यांना धर्म संस्थापक म्हणून मान्यता दिली असती ना मग बाबासाहेबांचे धम्मचक्र गतिमान केले त्याला अनुवर्तन का म्हणावे आम्ही बाबासाहेब याना आधुनिक बुद्ध मानतो आणि तुम्ही देखील मानत असाल तर १४ ऑक्टोबर हा धम्मचक्र प्रवर्तन म्हणून साजरा करावाअन्यथा अनुवर्तन म्हणून साजरा करण्यात काहीच अर्थ नसणार आहे बाबासाहेबांच्या प्रेमापोटी नसून एका महामानवाच्या कार्याचा गौरव म्हणून आपल्याला या दृष्टिकोनातून पाहिले पाहिजे
आज त्रिपिटकाला भारतात वैभव कुणामुळे मिळाले भारतात बुद्ध धम्माला धमर्ग्रंथ लिहून देणारे बाबासाहेब या बुद्धाच्या विशाल धम्माचे बुद्धांनंतर मार्गदाता ठरले तरी देखील बाबासाहेब यांनी स्वतःला कधी त्या ठिकाणी पाहिले नाही बुद्धालाच आपला गुरु मानून त्यांनी बुद्धापुढे मान झुकवली हीच बाबासाहेबांची सर्वात मोठी बाजू आहे अन्यथा आजवर जे जे लोक बुद्ध तत्वज्ञान अभ्यासले त्यांनी त्यांनी आपले आपले पंथ धर्म निर्माण केले पण बाबासाहेब यांनी मात्र बुद्धाच्या शिकवणी प्रमाणे धम्मच तुमचा शास्ता आहे असे मानून या देशाला धम्म देऊन नवा आयाम दिला
शक्य आम्ही पटकन विसरून जातो पण आम्हाला हे माहित झाले पाहिजे या देशाला बुद्धाचा सत्य इतिहास जर कुणी दिला असेल तर तो बाबासाहेब यांनी अन्यथा आम्ही अध्यात्माच्या विळख्यात असे गुरफटून गेले असतो भविष्य काळ आमचा अंधारात असता बाबासाहेब यांनी विज्ञाशी एकरूप होणारा बुद्ध आम्हाला दिला अन्यथा आज बुद्ध एखादी देवता बनून बौध्दांच्या देव्हाऱ्यात बसली असती आज जशी जगभरात आपण पाहतोय भारतात ते शक्य झाले नाही कारण भारतात बाबासाहेब नावाचा क्रांती सूर्य होता जे स्वतः स्वयंपूर्ण तेजोमय होता जो स्वतः मध्ये स्वतः ऊर्जा निर्माण करणारा स्वयंप्रकाशित होते म्हणून या देशात बुद्धांनंतर बाबासाहेब धमचक्राच्या प्रवर्तनाचे हकदार ठरतात बाकीच्यांची काही मते असतील कि बुद्धाने हे सांगितले ते सांगितले त्रिपिटक मध्येप्रत्येक ठिकाणी मी असे ऐकले आहे कि बुद्धाने हे सांगितले असा उल्लेख वारंवार पाहायला मिळतो यातून आपणास कळेल सत्य शोधणे आवश्यक वाटेल आणि तेव्हाच बाबासाहेबांचा सांगितलेला बुद्ध आपणास जास्त पटत जाईल
अध्यात्माच्या आणि बुद्धाचा संबंध जो जोडला गेला तो मुळात चुकीचा वाटतो कारण बुद्धाने सरळ आणि सोप्या भाषेत आपले तत्वज्ञान सांगितले अगदी सामान्य जनतेला पटेल असे समजेल असे पण पुढे तेच तत्वज्ञान अवघड का होत गेले याचा शोध नक्कीच आपण घेतला पाहिजे कारण स्पष्ट आहे कि सर्व सामान्य जनतेला बुद्धाच्या धम्माचे सत्य समजू नये हाच हेतू होता आणि बाबासाहेबानी त्या हेतूवर पाणी फिरवले बुद्ध आणि त्याचा धम्म नावाचा ग्रंथ देऊन
अश्या प्रकारे आपण बाबासाहेब यांचे स्वरूप पाहिले आता बाबासाहेबांच्या जीवनाचे पैलू हि पाहू या
चला बाबासाहेबांच्या काही खास ज्या लोकांना काही प्रमाणात माहित नाहीत त्यावर प्रकाश टाकूया

बाबासाहेब हे जगातील सर्वात जास्त भाषा जाणणारे जगात दुसर्या क्रमांकावर आहेत कारण जास्त भाषा जाणणारे संभाजी राजे हे प्रथम स्थानी आहेत कारण त्यांना भाषा जास्त ज्ञात होत्या इतिहासाने फक्त १६ सांगितल्या त्यांना त्यापेक्षाही जास्त भाषा येत आहेत आणि बाबासाहेब हि त्यांच्या पाठोपाठ आहेत

आता बाबासाहेब कोण कोणत्या विद्या येत आहेत ते पाहूया

१}शिक्षणशास्त्र :बाबासाहेब शिक्षणशास्त्रात प्रवीण आहेत जगात असा कोणी नाही इतके प्रवीण म्हणजे जगात त्या गोष्टीची तुलना नाही

२} कृषिशास्त्र :बाबासाहेब हे उत्तम कृषिशास्त्र जाणकार होते आणि नुसते ज्ञान नव्हते असे नाही तर अनुभव हि होता स्वतः केल आणि मग दुसऱ्याला ते करायला सांगितलं प्रभावी अगदी प्रभावी नाही तर आजच्या आमच्या शेतकऱ्यांच्या नेत्यांना शेतीत काय पिकवायचे याचे ज्ञान नसते

३} धर्मशास्त्र : बाबासाहेब धर्मशास्त्रात इतके प्रवीण होते कि धर्मपंडितला लाजवेल अशी त्यांची बुद्धी होते त्यांनी धर्मशास्त्राचा अभ्यास करूनच बुद्धाकडे वळले हि जगात त्यांच्या इतकी महान विभूती दुसरी कोणीच नाही आणि होणारही नाही म्हणून मी त्यांना धर्मशास्त्राचा बाप म्हणतो

४} कायदेशास्त्र : या बाबतीत बाबासाहेबांचा पकडणे कोणालाच शक्य नाही कि बाबासाहेब आणि कायदे हे नात वेगळ आहे बाबासाहेब कायद्याचे खूप अभ्यासक होते शिवाय कायदेतज्ञ होते म्हणून या देशाला संविधानातून कायदे तयार केले आजपर्यंत बापाला ते जमले नाही

५} घटना शास्त्र : बाबासाहेबांना घटनाशास्त्र चांगले माहित होते म्हणून या देशाची घटना घटनाशात्राला जोडून बनवली आहे याचे उत्तम उदाहरण म्हणजे बाबासाहेबांना घटना लिहिली म्हणून कोलंबिया या विद्यापीठाने ५/०६/१९५२ साली एल एल डी हि पदवी देवून सन्मान केला शिवाय भारतातील उस्मानिया विद्यापीठाने १९५३ मधेव डी लिट हि पदवी घटना लिहिली म्हणून दिली यावरून तर बाबासाहेबांचे घटनाशास्त्र किती प्रबळ होते याची जाणीव होते

६} नीतिशास्त्र : बाबासाहेबांकडे असणारे हे एक खास आणि प्रभावी शास्त्र आहे ज्याचा अभ्यास भल्याभल्यांना जमत नाही बाबासाहेब यात प्रवीण होतेबाबासाहेबांचे धोरणे हि नीतीला धरून होती त्यामुळे बाबासाहेब हे के नीतिशास्त्राचे विद्वान समजले जाते

७} अर्थशास्त्र : हा तर बाबासाहेबांचा आवडता विषय बाबाहेबांच्या बहुतेक पदव्या ह्या अर्थशास्त्रावर आहेत त्यामुळे त्यांचे अर्थशास्त्र काय हे कोणाला सांगायची गरज नाही

८} समाजशास्त्र ; बाबासाहेब समाजशास्त्राचे सुद्धा अभ्यासक होते आणि समाज कसा घडवायचा हे उत्तम उदाहरण आहे त्यांच्याकडे त्यांनी बनवलेला समाज

९} राज्यशास्त्र : बाबासाहेब राज्यशास्त्राचे सुद्धा विद्वान आहेत कल्पना करा संघराज्य कशी तयार करायला पाहिजे आणि कसा विकास करायला पाहिजे हे बाबासाहेब खूप चांगले जाणून होते राज्यशास्त्र हा त्यांचा त्यावेळी सुद्धा आवडीचा विषय ठरलं आहे

१०}संख्याशास्त्र : हा विषय सहसा कोणाला जमत नाही पण बाबासाहेब ह्या विषयाचे उत्तम जाणकार होते हे सांगायला नको कारण सर्व भारताला माहित आहे

११} अनुवंशिकशास्त्र :बाबासाहेब या शास्त्रात हि प्रवीण होते अनुवांशिक शास्त्र सहज कोणालाही मिळवता येत नाही त्यासाठी खूप कष्ट घ्यावे लागतात

१२ युद्ध शास्त्र :युद्ध शास्त्र त्यावेळी राजा सरदार या लोकांना माहित होते संभाजी राजांचे युद्धशास्त्र सर्वात प्रभावी होते आणि बाबासाहेब हे संभाजी राजांच्या युद्ध नीतीचा अभ्यास करणारे जाणकार होते त्यांनी केलेलं नियोजन पाहिलं तर आपल्याला समजले असते बाबासाहेबांचा युद्धाशास्त्राचा सखोल अभ्यास होता

१३} मानसशास्त्र : मानसशास्त्राचा पहिला अभ्यासक आणि पहिला मनोवैज्ञानिक तथागत भगवन बुद्ध आणि त्यानंतर छत्रपती शिवरायांचे मानसशास्त्र सर्वांना माहित आहे पण बाबासाहेब हे मानसशास्त्रात अतिशय हुशार होते त्यांचे मानसशास्त्र खूप प्रबळ होते आणि त्याचा अभ्यास करणारे बाबासाहेब हे बुद्ध शिवराय यांच्यानंतर बाबासाहेब मानावे लागतात

१४} दर्शनशास्त्र : दर्शन शास्त्र जाणण्यासाठी सम्यक दृष्टीची आवश्यकता असते आणि बाबासाहेब या शास्त्राचे प्रमुख दावेदार समजले जातात

१५} तर्कशास्त्र :तथागत बुद्धांनी तर्कशास्त्राचे प्रवर्तक आहेत शिवराय हे सुद्धा तर्कशास्त्रात प्रवीण होते आणि संभाजी राजे हे सुद्धा तर्कशास्त्र जाणून होते आणि बाबासाहेब सुद्धा तर्कशास्त्रात एक विद्वान होते हे सर्वाना चांगले माहित आहेत

१६} प्रशासन शास्त्र : बाबासाहेबांचे प्रशासन कसे असावे यावर विचार पहिले तर समजते कि त्यांचे ज्ञान किती होते ते सरावात यशस्वी प्रशासन निर्माण करण्याची क्षमता बाबासाहेब यांच्याकडे होती

१७} ग्रंथालय शास्त्र : बाबासाहेब या विषयात तर सर्वात पहिल्या क्रमांकवर आहेत कारण ग्रंथ म्हणजे त्यांचा जीव असे ग्रंथालय कशे असावे त्यात कोणते ग्रथ असावे हे बाबासाहेब यांना चांगले माहित आहे ग्रंथासाठी घर बांधणारा पहिला महामानव म्हणून बाबासाहेब गणले जातात

१८८ बागकाम शास्त्र : बागकाम हे बाबासाहेबांना खूप आवडायचे बाबास्हेब हे बागकामात अतिशय हुशार असे व्यक्तिमत्व आहे ज्याला जगात तोड नाही

१९}९वाणिज्यशास्त्र : वाणिज्य शास्त्राचा प्रखर अभ्यासक होते त्यांचे वानिज्याशास्त्राचे अनेक ग्रंथ बाबासाहेबांकडे होते आणि आजही ते आहेत

२०}पाकशास्त्र :बाबासाहेब हे उत्कृष्ट स्वयंपाक बनवायचे एखाद्या स्त्रीला हि बनवता न येणारे पदार्थ बाबासाहेब खूप चांगल्या पद्धतीने बनवायचे पाकशास्त्रात त्यांचा हात स्त्रीला हि धरता येण्यासारखा नव्हता

२१} वैद्यकशास्त्र : बाबासाहेबांना वैदिक क्षेत्रातले ज्ञान हि होते त्याचे त्यासबंधी बाबासाहेबांना त्याविषयीचे सखोल ज्ञान होते

२२} ज्योतिषशास्त्र : आश्चर्य वाटेल लोकांना कि बाबासाहेब सुद्धा जोतिष्यशास्त्र हि माहित होते याची साधी काही लोकांना कल्पना पण नाही बाबासाहेब स्वतः या विद्येत पारंगत होते म्हणून त्यांचा त्या विषयावर विश्वास नव्हता हे वास्तव आहे आणि ते समजून घेतले पाहिजे

२३} कामगारशास्त्र : कामगारांचे कार्य काय असावे हे बाबासाहेबांना चांगले माहित होते शिवाय बाबासाहेब कामगारानाचे नेते होते कामगार क्षेत्रात खूप मोठे काम आहे

२४} लोकसंख्याशास्त्र :आज लोकसंख्या झपाट्याने वाढत आहे बाबासाहेबांचे ध्येय आणि धोरणे पाहता लगेच समजून येत कि त्यांनी या विषयाचा सखोल अभ्यास करून भारताला एक सक्षमता देणारा आणि तसे धोरण बाबासाहेबांनी राबण्याचा प्रयत्न केला आहे हे घटनेत आपल्याला दिसून येत

२५} शरीर शास्त्र :शरीराच्या अवयावायांचे आणि त्यासबंधी सर्व माहिती बाबासाहेबांना होती कोणत्या गोष्टी कोणत्या भागास पूरक आहेत हे बाबासाहेबांना चांगले माहित होते कारण बाबासाहेब हे वैदिकशास्त्र सुद्धा चांगले जाणत होते

२६} रक्तसंकर शास्त्र : मानवाच्या शरीरात होत असलेला रक्त प्रवाह आणि त्याविषयी चे ज्ञान हे सर्व लोकांना माहित असते असे नाही बाबासाहेब या विषयी जाणकार होते बाबासाहेबांना या संबंधीची चांगली माहिती होती

२७} जलशास्त्र: बाबासाहेबाचे पानिविशाय्क धोरणे खूप चांगली आहेत शिवरायांचा हाच मुद्दा बाबासाहेबांच्या अभ्यासात आहे बाबासाहेबांना त्याविषयी सखोल ज्ञान आहे बाबासाहेबांनी धरणे बांधून पाण्याचा साठ कसा करता येईल आणि त्याचा वापर कसा करता येईल याचे ध्येय आणि धोरणे पाहताना त्यांच्या ज्ञानाची महती समजते

इतकेच काय बाबासाहेबांचे इतर कार्य पाहता त्यांच्यातील असणारा ज्ञानी आणि कर्तव्यदक्ष नेता आज शोधून सापडनार नाही निस्वार्थी नेतृत्व हे बाबासाहेबांचे होते
बाबासाहेबांचे असणारे अगाध ज्ञान पाहून कोणता मनुष्य बाबासाहेबांच्या धम्मक्रांतीचा उल्लेख हा अनुवर्तनाशी करेल
बुद्धांनंतर बाबासाहेबच आणि बाबासाहेबानी केलेलं धम्मक्रांती ला जगात तोड नाही केवळ बाबासाहेबांच्या एका शब्दावर लाखोंचा जनसागर बुद्धाकडे येणे साधी गोष्ट नाही.
बाबासाहेबांना आधुनिक बुद्ध समजणार समाज बाबासाहेबांच्या बुद्ध धर्मांतराच्या घटनेला अनुवर्तन म्हणून म्हणणार नाही कारण तेच लोक असतात जे धम्मचक्र प्रवर्तन करतात जे स्वयंपूर्ण असतात आणि बुद्धाप्रमाणे च बाबासाहेब देखील स्वयंपूर्ण तेजोमय सूर्य होते
आणि धम्मचक्र प्रवर्तन होते आहे आणि राहील याबाबत कोणताही संदेह नाही

जय शिवराय जय भीमराय

गोवळ (देवगड —सिंधुदुर्ग) देवगड तालुका बौध्दजन सेवा संघ,महिला सेवा संघ ,विजयदुर्ग विभाग मंडळ गोवळ  यांच्या संयुक्त विद्यमाने ६० वा धम्मचक्र प्रवर्तन दिना निमित्त धम्मजागृती अभियाना अंर्तगत विषेश समाज प्रबोधन संमेलनाचे आयोजन केले आहे .सदर संमेलमाचे उदघाटन संभाजी बिग्रेटचे सिंधुदुर्ग जिल्हा अध्यक्ष मा.प्रताप भोसले यांच्या हस्ते होणार आहे.कार्यक्रमाच्या प्रथम सत्रात कणकवली महाल बौध्द सेवा संघाचे माजी अध्यक्ष मा.एस .के. कदम व मुंबईचे जेष्ठ वकिल प्रा.आनंद कासले यांचे “धम्मक्रातीची ६० वर्षे अर्थात आपली धम्मवाटचाल “या विषयावर विषेश व्याख्यान होणार आहे.या वेळी कृष्णा कांबळे,रजनी गिरकर,राजन धवडकर व प्रफुल्ल पुरळकर  या सामाजिक कार्यकर्त्यांची ही भाषणे होणार अाहेत.

या कार्यक्रमात स्मृतीशेष  दि. य र मंचेकर यांना मरणोत्तर समाजरत्न पुरस्कार देवुन त्यांच्या कार्याचा गौरव करण्यात येणार आहे.यावेळी जि.प. सन्मानित आदर्श शिक्षक मा. सुर्यकांत साळुंके यांचा ही सन्मान करण्यात येईल असे कळविण्यात आले आहे.

कितीही काढा मोर्चे वळणातच अडकणार.. वळणाचं रूपांतर महामार्गात करताना ध्येय उद्दिष्ट धोरण स्पष्ट असावं लागतं…ते सिद्धच होत नाही..खरं म्हणजे मूळ कोंब रुजविणाराच वळणात रुतलाय…त्यामुळं वाढणाऱ्या फांद्या सैरभैर झाल्यात….त्यांची संख्या केवळ मोठी असनं अथवा फुगवून चालत नाही…त्याला आकार द्यावा लागतो…तो मूळ आकारी डोळे झाक करून नव्हे तर डोळे उघडून गनिमी चाल चालतो आहे…परंतु ही चाल खेळताना,करताना त्यानं स्वतःला शिवाजी महाराज समजू नये…

जाणिपूर्वक मोर्चाचं पालपुद मूळ विषयाला फाट्यावर मारून वळणातून पुढे सरकू लागलेत….आणि नको ती वळण घेत महाराष्ट्राला पुन्हा उद्रेकाच्या खाईत लोटण्याचं मोठं षडयंत्र आखत आहेत..मोर्चेकरी समाज मागील ६० वर्षाच्या तुलनेत बौद्धिक दृष्ट्या मागासलेला असून विरोध करणारा सच्चा मूळ भारतीय सद्या कमालीचा आघाडीवर आहे….त्याचमूळ यांच्या पायाखालची वाळू सरकू लागलेय….

सुरुवाती पासून अगदी येत्या दिवसात कितीही मोर्चे काढण्यात येतील, निघाले तरी गळाला काही लागणार नाही….हे सुरुवातीला कधीच निष्पन्न झालंय… लोकशाही देशात आंदोलनं केवळ एका दुकट्यानं नव्हे तर सर्वानाच एकसंघ करून करावी लागतात.तेंव्हाच वळणातून सुद्धा महामार्ग तयार होतात….हा प्रकार एकला चला रे….असाच असून याला “एकलकोंड्या”म्हणतात..

हे मोर्चेकरी खरंतर मानसिक त्रस्थ झालेले असावेत वर म्हटल्याप्रमानं ध्येय,संकल्प, धोरण याबत शून्यच….नको त्या विषयाला धरून विविध वळण घेणारा विशिष्ट समाज अशी ओळख करून केवळ कंबरेला आकडी कोयता बांधून आणि खांद्यावर नांगर टाकून जाणारा अशी ओळख नेस्तानुभूत करताना दिसतो आहे….तो कोयत्याचा वापर…..नको तिकडे अर्थात जिवंत माणसावर वार करू लागलाय….

मोर्चेकरी यांची एक बाजू सहनशील असेल पण दुसरी बाजू द्वेष,जातीभेद,कमालीचा तिरस्कार,महत्वाचं म्हणजे बौद्धिक सक्षम क्षमता असणाऱ्या वैचारिक समाजावर अमानुष हल्ले हा मोर्चेच्याच एक कट्टरवादी गट नक्कीच कार्यरत आहे…असं स्पष्ट व्हायला जागा आहे…अर्थात अस का समजू, म्हणू नये?

‘महारा’ष्ट्राची अखंडता स्थर्य स्थापन, निर्माण करायचं असेल तर विकृत मानसिकता,मनोरुग्ण वृत्ती सोडून सकारात्मक भूमिकेला स्मरा…आंदोलन,मोर्चाची परिभाषा एकसंग असावी मूळ विचारात काळोखी आमावस्या नसावी तर लखलखती पोर्णिमा असावी…चांदण्या मोजता आल्या नाहीतरी अगदी स्पष्ट दिसतील….अगदी अलोट मोर्चेकरी….ना…..सुद्धा दुसऱ्यांना फोटो दाखविण्या करिता ड्रोनची गरजच भासणार नाही..

लेखक:राजेश सावंत

व्हाट्सअपच्या माध्यमांतून अल्पवयीन मागासलेल्या अर्थात तुमच्या भाषेत दलित मुलानं बलात्कार केल्याच्या अफवेवरून नाशिक व इगतपुरी तालुक्यातील बौद्ध वास्तव्यात समाज द्रोही कंटकांनी धुडगुस घालून स्त्रिया लहान मुलं,वृद्ध आणि तरुण यांच्यावर तलवार लाठ्याकाठ्यांनी अमानुषपणे मारझोड केली…बुद्धविहारे,बाबासाहेब आंबेडकर यांच्या पुतळ्याची विटंबना केली….ही कोणती भयानक नकरात्मक मानसिकता?

बौद्ध याचा अर्थ ‘दलित’ होतो का?मुख्यमंत्री महाराज आपण याची समीक्षा करावी….राज्यात कायदा सुव्यवस्था कुठे आहे?बौद्ध वस्त्यांवर हल्ले करणं याबाबत गुढ ,कारण काय? याच सुद्धा उत्तर राज्यसरकारनी देणं भाग आहे….दलित म्हणजे कोण हे सरकारनं स्पष्टीकरण करून बौद्धावरील अमानुष हल्ले आणि नाशिक रोड राष्ट्रीय मार्गावर गाड्यांची जाळपोळ त्यात बुद्ध,बाबासाहेब यांच्या मुर्त्या असलेल्या व गाड्यावर जयभीम लिहिलेल असेल तर त्या गाड्या जाळण्यात आल्या..खरंच महाराष्टराकरिता लाजिरवाणी बाब आहे… याची जबाबदारी स्वीकारून खरंतर संपूर्ण सरकारनं राजीनामा द्यावा..तेवढाच विरोधी पक्ष सुद्धा जबाबदार आहे..त्यांनी सुद्धा नाशिक मधील घटनेचा निषेध करून विरोधी पक्ष म्हणून आवाज उठवणे गरजेचं…

परंतु कदाचित असंही असेल मराठयांचे मोर्चे निघत आहेत…विरोधात अनेक मराठी नेते आहेत.त्या मोर्चाचं फलित काही निष्पन्न होताना दिसत नाही..म्हणून बीजेपी सरकारवर कुरघोडी करण्याचं षडयंत्र असून त्यात जाणीवपूर्वक बौद्धिक वैचारिक बौद्ध वस्त्यानां टार्गेट करताना दिसत आहेत…अशी शंका येण्यास कारण आहे….आरक्षण,कोपर्डी मुद्धा याच पेव अंगात घेऊन अमानुष मारझोड होत असेल तर त्याच्या वेदना न मिटणाऱ्या आहेत…हरामखोर गुन्हे करणाऱ्याना फासावर जाहीर लटकवा…अवघा महाराष्ट्र कोकलून सांगतोय..परंतु गरीब काबाडकष्ट करणाऱ्यावर हल्ला करणं भ्याड विकृत कृती, लक्षण आहे….

महाराज शिवाजीच्या नावानं म्हणे भवानी तलवार काढून सच्चा ओरिजनल मावळ्यांना मारता आहात….तीच नंगी तलवार उलटी करून सुद्धा वार करण्याची ताकत शिवरायांच्या सच्चा अनुयायात आहे….अरे महाराष्ट्रातील मराठी माणसा शिवरायांचा माणूस म्हणून वाग…सत्ता गमावलेल्या मराठी नेत्यांचा,सेनेचा,मनसेचा भडकावलेला मावळा म्हणून क्रूर अमानुषपणे वागलास तर वाघाच्या तोंडात सहज अडकला जाणार…महाराष्ट्रातील मराठी माणसा लाट्याकाट्या चालवून तू स्वतःच आधी अर्धा मेलेला असतोच.

महाराष्ट्रातील मराठी मानसावरचं हल्ला करून स्वतःचा पुरुषार्थ जागा करण्याची मनसुबा असेल.तर तू नक्कीच करंटा आहेस…महाराष्ट्राला बारामती,मातोश्री,कृष्णकुंज,सिंधुदुर्गचा यांनी बाटवलेला शिवराय आम्हाला नको तर अवघ्या महाराष्ट्राला मराठी बाणा असलेला,मुघलांची लक्तरे वेशीवर टांगलेल्या जिजाऊचा पुत्र शिवराय हवाय..तेंव्हाच येथील मागासलेला,पछाडलेला,पिचलेल्या महाराष्ट्रातील माणूस भयभीत राहणार नाही अर्थात त्यांच्यावर कोणत्याही प्रकारचे अत्याचार होणार नाहीत….

आज नाशिक झालं उद्या संपूर्ण महाराष्ट्रात धिंगाणा घालतील अशा विकृत मानसिकतेला रोखा मिस्टर देवेंद्र फडणवीस(मुख्यमंत्री-महाराष्ट्र)

लेखक:राजेश सावंत

देवगड(प्रतिनिधी) देवगड तालुका बौद्धजन सेवा संघ, महिला सेवा सं विजयदुर्ग विभाग व मिलिंद विकास मंडळ गोवळ यांच्या विद्यमाने आयोजित

विशेष समाज प्रबोधन संमेलन संपन्न

देवगड तालुका बौद्धजन सेवा संघ,महिला सेवा संघ विजयदुर्ग विभाग व मिलिंद विकास मंडळ गोवळ यांच्या संयुक्त विद्यमाने रविवार दि.16 ऑक्टो 2016 रोजी मोठ्या उत्साहात 500 हुन अधिक लोकांच्या उपस्थितीत हे विशेष समाज प्रबोधन संमेलन पार पडले.

संमेलनाची सुरुवात मिलिंद विकास मंडळ गोवळचे जेष्ठ सल्लागार जयराम सावंत यांच्या हस्ते धम्म ध्वजारोहन करून व त्रिसरणं पंचशील घेऊन करण्यात आली.

त्यानंतर विचारमंचावरील संमेलनाचे प्रमुख उदघाटक प्रताप भोसले(अध्यक्ष संभाजी ब्रिगेड,सिंधुदुर्ग),प्रमुख मार्गदर्शक ऍड.प्रा.आनंद कासले( प्रसिद्ध विधी तज्ञ,मुंबई ) सूर्यकांत कदम(कणकवली बौद्ध महाल सेवा संघ माजी अध्यक्ष),किशोर कांबळे(संमेलन अध्यक्ष),दिनकर सावंत(मिलिंद विकास मंडळ गोवळ मुंबई जेष्ठ सल्लागार),श्रद्धा कदम(सामाजिक कार्यकर्त्या,कणकवली),कृष्णा कांबळे(सामाजिक कार्यकर्ते),राजन धवडकर(सामाजिक कार्यकर्ते),प्रफ्फुल पुरळकर(युवा कार्यकर्ते,मुंबई) या सर्वांचे संघटनेच्या वतीने ग्रंथ भेट देवून तर मणचे गाव शाखेच्या वतीने स्वागत गीत सादर करून स्वागत करण्यात आले.यावेळी मणचे गाव शाखेने सादर केलेल्या स्वागत गीताला संमेलनाचे प्रमुख उदघाटक प्रताप भोसले यांनी दोन हजार रुपयांच बक्षीस दिलं.

त्यानंतर कार्यक्रमाचे प्रमुख उदघाटक प्रताप भोसले यांच्या हस्ते संमेलनाचं उदघाटन करण्यात आलं.

या उदघाटन सत्रानंतर

विचारमंचावरील संमेलनाचे प्रमुख उदघाटक प्रताप भोसले,दिनकर सावंत, कृष्णा कांबळे, राजन धवडकर, प्रफ्फुल पुरळकर यांनी आपले अनमोल विचार मांडले.

मरणोत्तर सन्मान सोहळा ठरला अविस्मरणीय…..

तथागतानी संगीतलेल्या विश्वकल्याणाच्या मार्गाचा अंगीकार करून बाबासाहेबाना अभिप्रेत असलेल्या  सामाजिक,धार्मिक कार्याच्या उन्नतीस निर्भयपणे निरपेक्ष बुद्धीने विशेष योगदान दिलं ते म्हणजेच बाबासाहेबांच्या चळवळीतील स्वाभिमानी निस्वार्थी सम्यक विचारांचे महामेरू मा.स्मृतिशेष यशवंत रत्नू मणचेकर यांचा मरणोत्तर समाजरत्न पुरस्कार देऊन सन्मान करण्यात आला.हा त्यांचा सन्मान त्यांच्या पत्नी रेणुका यशवंत मणचेकर व त्यांच्या कुटुंबीयांनी स्वीकारला. उपस्थित सर्वानी आपल्या जागेवर उभं राहून त्यांच्या कार्य कर्तुत्वाला सलाम केला. हा सोहळा सर्वांसाठी अविस्मरणीय ठरला. यावेळी जि.प.सिंधुदुर्ग चा आदर्श शिक्षक पुरस्कार मा.सूर्यकांत साळुंके यांचा देखील सन्मान करण्यात आला.

अभूतपूर्व ठरलं धम्म क्रांतीची 60 वर्षे अर्थात आपली धम्म वाटचाल व्याख्यान………..!.

प्रमुख व्याख्याते

सूर्यकांत कदम म्हणाले…

बुद्ध धम्म हा जगातील सर्वश्रेष्ठ धम्म………

माणूस आणि माणसाचे या जगातील नाते हा बौद्ध धम्माचा केंद्रबिंदू……….

दुःखाचे अस्तित्व मान्य करणे आणि ते नष्ठ करण्याचा मार्ग दाखविणे हा धम्माचा पाया…………..

जगातून दुःख नाहीसे करणे हाच धम्माचा मुख्य उद्देश……….

अशा पद्धतीचं धम्म तत्वज्ञान सूर्यकांत कदम यांनी मांडलं तसेच वर्तमान कालीन घाडामोडीचा देखील त्यांनी मागोवा घेतला.

एड.प्रा.आनंद कासले म्हणाले….

बाबासाहेबांनी दिलेल्या देशहिताच्या कार्याला आपण सर्वांनी पुढे नेणं काळाची गरज…….

मानवी मुल्यांची लढाई जिंकण्यासाठी धम्म हाच एकमेव पर्याय…….

विचार जगवता,जागवता आणि उगवता आले पाहिजेत केवळ विचार असून उपयोग नाही तर त्याचे आचरण करणे तितकेच महत्वाच आहे म्हणूनच तथागत बुद्धांनी धम्मामध्ये आचारणाला महत्व दिल आहे.

कृती आणि विचारांची सांगड असेल तरच चळवळ गतिमान होईल….

संमेलन अध्यक्ष किशोर कांबळे म्हणाले..

ज्यांच्या विचाराने जगाला मानवता कळाली त्या गौत्तम बुद्धांचा धम्म बाबासाहेबानी आपल्याला दिला आहे.त्यानुसार जीवन व्यतीत करा….

धम्मचक्र प्रवर्तन दिनाचे महत्व केले विषद….

आभार प्रदर्शनाने पहिल्या सत्राची सांगता…

महिला सेवा संघाच्या सचिव किरण तिर्लोटकर यांनी पहिल्या सत्राचे आभार प्रदर्शन करून पहिल्या सत्राची सांगता केली…

त्यानंतर सर्वानी एकत्रित स्नेहभोजन केले

महत्वपूर्ण ठरलं दुसरं सत्र…….

दुसऱ्या सत्रात अतिशय महत्वपूर्ण असं  आरक्षण,ऍट्रोसिटी ऍक्ट समज-गैरसमज या विषयावर ऍड.प्रा.आनंद कासले यांचं व्याख्यान झालं……

प्रा.आनंद कासले म्हणाले…

आरक्षण हे आर्थिक नव्हे तर सामाजिक निकषावरच आधारीत….

जातीयता नष्ठ झाली तरच आरक्षण संपुष्टात येईल ,अन्यथा नाही….

ऍट्रोसिटी कायदयासंदर्भात माहिती देताना प्रा.कासले म्हणाले..

जात प्रतिबंध कायदा म्हणजेच ( अॅट्रासिटी अॅक्ट) होय.

जात प्रतिबंध कायदा हे फार मोठे हत्यार SC,ST यांना दिले आहे. या कायद्यांची प्रखरपणे आमलबजावनी व्हावी व दलितांवर आन्याय होउ नये यासाठी हा कायदा तयार केला गेला आहे. फक्त जाती वाचक बोलले म्हणजे अॅट्रासिटी लागते असा गैरसमज आहे. 21 मुद्द्यावर हे कलम लागू होते.  या 21 मुद्यांची प्रा. कासले यांनी ईत्तमभूत माहिती दिली…..

यावेळी जेष्ठ कार्यकर्ते के.एस.कदम यांनी देखील आरक्षण ऍट्रॉसिटी  या विषयावर आपले विचार मांडले.

दुसऱ्या सत्रातील अध्यक्षा सुरभी पुरळकर यांनी आपले अध्यक्षीय भाषण केले.

सेवा संघाच्या कार्यकर्त्यांचा मिलिंद विकास मंडळ गोवळ यांच्याकडून यथोचीत सन्मान….

ए.डी. साळुंके यांचा 50 व्या वाढदिवासानिमित्त ग्रंथ भेट देवून पुढील वाटचालीस शुभेच्या देण्यात आल्या..

शेवटी सर्वांचे आभार मानून अक्षय सावंत यांनी आभार प्रदर्शन करून या संमेलनाची सांगता केली.

शब्दांकन : निलेश जाधव सचिव(दे.ता.बौ.से.सं. वि.वि)

9404741548

मी डॉ.बाबासाहेब आंबेडकर बोलतोय “मी हिंदू धर्मात जन्माला आलो परंतु हिंदू धर्मात मारणार नाही” अशी घोषणा येवले नाशिक या मुक्कामी १९३५ साली करून धर्म वेड्या काल्पनिक दगडांच्या मेंदूत सडलेल्या,जातिभेदाचा उच्चेद मांडणाऱ्या मनुवादी विचारणा लाथाडून रंजल्या गंजल्या उपेक्षित मागासलेल्या समाजाला समतेच्या मार्गावरून चालणारा बौद्धधम्म रक्तरहित क्रांती करून १४ ऑक्टोंबर १९५६ दिला तो महामार्ग निर्माण करण्यासाठी मी घोषणा केली होती की “मी सारा भारत बौद्धमय करीन ” शेवटचे दोन दिवस बुद्ध आणि धम्म या ग्रंथावर शेवटचा हात डोळे फिरवता फिरवता झोपेतच काळाने अचानक घाला घातला आणि माझे निर्वाण ६ डिसेंबर १९५६ दिल्ली येथे राहत्या घरी झाले.त्यावेळच्या समकालीन समाजातील अनुयायी यांनी दीक्षा दिली. त्या ठिकाणी काही तास ठेवून माझे शव विमानाने मुंबईत आणले गेले लाखो अनुयायी माझ्या प्रेमापोटी रस्त्याच्या दुतर्फा रांगे मधून ओक्साबोक्सी रडत होती. अश्रू देखील आवरत नव्हते. एवढे अतोनात प्रेम करीत राजगृह येथून माझ्या अखेरच्या प्रवासाला सुरवात झाली .
माझ्याशवाला अखेरचा अग्नी देण्यासाठी सुद्धा तत्कालीन महाराष्ट्र सरकारने भूमी पुत्राला भारताच्या अधिनायक घटनाकाराला जागा देण्याची असमर्थता दाखविली अर्थात नाकारली अखेर गुहागर तालुक्यातील रत्नागिरी जिल्यातील सुपुत्र माझेच सहकारी मित्र बहुजन समाजातील (भंडारी) नेते सी. के. बोले यांच्या मालकीची जागा क्षणाचा विचार न करता माझ्या अखेरच्या शरीराला जाळण्यासाठी सरण रचण्याची सूचना केली आणि मला अनुयायी यांनी सरणावर चिता रचून माझे पुत्र यशवंत यांनी सर्वांच्या साक्षीने बुद्ध धम्माला अनुसरून अग्नी दिला मी शांत गाढ निद्रेत आसमंतात विरघळून गेलो.काही दिवसांनी माझ्या आठवणीचा ठेवा म्हणून माझ्या पुत्रांने व समाजातील पुढारी, विचारवंत मंडळीनी माझ्या अस्तीच्या माध्यमांतून “चैत्यभूमी ” ची संकल्पना उभी केली. आज जगाच्या, भारताच्या पाटीवर ‘चैत्यभूमी “ही माझ्या नावाने अस्तित्वात आहे.मला जावून ५७ वर्ष लोटली अनेक अनुयायी मला वंदन अभिवादन करण्यासाठी येतात त्यातील काही अगदी निस्सीम हृदयातील आतील कोपऱ्यातील ठेवणीतील जागा माझ्यासाठी कोरून ठेवली आहे. ते भारतातून येतातच तासंतास रांगेत उभे राहून मला नद्मस्तक होतात काही जन येतात ते मात्र स्वतःचा स्वार्थ साधण्यासाठी येतात.येवून केवळ उभे राहवून जातात .मात्र मी आपल्यास सांगितले होते कि माझ्या नावाचा जयजयकार करण्यापेक्षा मी जे काय केले आहे ते पुढे घेऊन जाण्याचा संकल्प करा परंतु तसे काही दिसत नाही .
मला आता काही अनुयायी ‘देव’ मानायला लागलेत. माझ्या नावावर आर्थिक प्राप्ती करून स्वतःचा उदर निर्वाह करायला लागलेत माझ्या नावाचा गैरवापर करून या बाबासाहेबाला केवळ मागासलेल्या लोकांचा मसीहा म्हणून ओळखू जावू लागले आहे याला कारणीभूत कोण ? अरे गद्दरानो तुम्हीच ? आपण सर्व येत मला अभिवादन करण्यासाठी हसत खेळत बागडत येता. जत्रेच रूप देवून नको ते उद्योग करता जर माझ्या स्मृतिदिनाला जत्रेच स्वरूप आणत असाल तर याद राखा. यापुढे पाय या चैत्यभूमीवर ठेवूच नका. मी आपला उद्धारकर्ता आहे. असे आपणास उमजून माहित असताना देखील एक दुखाचा दिवस मौन बाळगून शांत पायाकडे अर्थात खाली बघून पाळू शकत नाही कसले आपण भीम सैनिक लाज वाटायला हवी ?आपल्याला शरम वाटली पाहिजे ? मला केवळ तुम्ही आपला म्हणून सीमित करून टाकलाय. आमचा बाबासाहेब ?आमचा आंबेडकर ? एकाच साहेब बाबासाहेब ? काय चाललाय काय ? अरे माझ्या लेकारानो, मी आपला आहेच. परंतु आधी या भारताचा ,या जगाचा आहे हे जाणून घ्या. ज्या भारताची राज्यघटना लिहिली. या जगाने बुद्धीचा एकमेव महामेरू म्हणून गौरव केला. त्याचा अशा प्रकारे ६ डिसेंबरला अर्थात माझ्या स्मृतीदिनाला महाजत्रेच रूप आणता. आणि माझ्या नावाला हसण्याची वेळ या मनुवादी लोकाकडून आणता .तुम्हाला गायीच्या पाडसा प्रमाणे ह्म्बरणे सुद्धा त्या काळी कठीण होते. तिथे वाघासारखी डरकाळी फोडण्यासाठी तुम्हाला माणसात आणले .पण आजही ६ डिसेंबरला स्मृतिदिनाला डरकाळी काय मोठयाने खिडल्ताय काय ? मोठयाने हसताय काय ? एका दिवसाला आपल्या तोंडालाआवर घालू शकत नाही. कशाला माझा स्मृतीदिवस साजरा करता आहात.या पुढे थांबा. करूच नका .
अरे तुमच्या स्वतःच्या घरी जेंव्हा स्वतःच आई बाप मरण पावल्यावर स्मृतिदिन साजरा करताना मोठयाने हसणे खिदळणे, लाऊड स्पीकर लावून गाणी लावता काय ? जत्रा भरवता काय ? नाही ना ? मग बौद्ध धम्माच्या रीतीरीवाजाने तो विधी पार पाडता .अरे माझ्या स्वतःच्या कुटुंबाची पर्वा न करता तुम्हाला माणसात आणून समानता निर्माण करू दिली. समतेच्या महामार्गावर आणून सोडले. आणि ६ डिसेंबरला माझ्या स्मृती दिनाला, ज्यांना मी म्हटले होते एका शाहिराचे गाणे हे माझ्या दहा भाषणा बरोबर आहे असे असताना या दिवशी महाराष्ट्रातील सर्वच आघाडीचे शाहीर, गायक त्या शिवाजी पार्कवर स्वताचे दालन उभे करून मी ज्या सरणावर झोपलो होतो. ती जागा सुद्धा त्या आवाजाने दुभंगली जात आहे. एवढा कर्कश आवाज त्या ठिकाणी होतो याला कोणते स्वरूप म्हणावे? हा आनंदाचा दिवस की दुखाचा दिवस सांगा ना ? हा तर जत्रा च भरली आहे ,तमाशाच होतो आहे, आणि जर एखाद्याने विचारले की हा कोणता दिवस आहे . आपण काय करीत आहात तर त्याचा द्वेष राग करून म्हणतोस की आम्ही बाबासाहेबांना अभिवादन करायला आलो . म्हणून भोंगा लावून साजरा करीत आहोत ,अरे माझी जयंती १४ एप्रिलला असते ६ डिसेंबरला नाही. इतर मनुवादी लोकांना माझ्या स्मृतीदिनाला वंदन करायला यायचे असते. मात्र आपणच असे प्रकार करून माझ्या नावाला बाबासाहेब आंबेडकर हे आमचेच केवळ ‘बाबा’ म्हणून जगजाहीर केले आहे .
कृपया मानसिकता बदला अन्यथा मनुवादी जावूद्या हो. परंतु मला शंका आहेच आपलेच स्वतःला बौद्ध ब्राम्हण समजणारे सुद्धा माझ्या स्मृती दिनाला येणार नाहीत .विचार करा हा मांडलेला बाजार ,जत्रेच स्वरूप बदलून काही तरी नाविन्य अर्थात मौन बाळगून स्मृती दिन साजरे करायचे असतात. तुम्ही आता मागासलेले नाहीत त्यातून बाहेर काढून तुम्हाला नवीन विचार दिले आहेत. त्या प्रमाणे चाला.वर सांगितल्या प्रमाणे स्वतःच्या आई वडिलांचे मात्र बुद्धाला अनुसरून स्मृती दिन साजरे करता तसाच माझा करा बुद्ध वंदना घेऊनच.प्रथम या गायक शाहीर ओर्केष्ट्रा यांना ताळ्यावर आणून शांतता प्रस्थापित करा. एवढे दिवस सहन केले आता माझी सहनशीलता संपलेली आहे .माझ्या नावावर आतापर्यंत आणि येणाऱ्या काळात सुद्धा आर्थिक बाजू मजबूत केली आहे. करणार आहात आणि कराच. परंतु माझ्या स्मृती दिनाला या सर्व प्रलोभन पासून एक दिवस तरी वंचित रहा मौन शांत येवून वंदन करून जा .आज पर्यंत स्मृती दिनाला येणारा हा केवळ खालच्या वर्गातील अनुयायी आहे. परंतु येणाऱ्या काळात माझ्या स्मृती दिनाला येणारा अनुयायी हा प्रत्येक वर्गातील असावा.तो येईल त्यासाठी तरुणांनी प्रयत्नशील रहा ,शिस्थ बंधन नियम याचे पालन करून शिवाजीपार्कला अर्थात चैत्यभूमीचा परिसर हा शांततामय कसा राहील याचा शोध घ्या.
आजकाल काही सरकारी ,नेते मंडळी माझ्या स्मृती दिनाला माझ्या स्तुपावर आणि जमलेल्या अथांग जनसमुदायावर घिरट्या घालणाऱ्या छोट्या विमानातून पुष्पवृष्टी करीत आहेत हे अतिशय चुकीचे असून त्याला तीर्थस्थान निर्माण करण्याचा षड्यंत्र राबविले जात आहे. त्यावर उपाय करा आणि त्यावर बंदी आणा.त्याच प्रमाणे मला अभिवादन करण्यासाठी येणारे स्वार्थी नेते अभिवादन सभा या नावाखाली हसत खिदळत मनुवादी विचारांच्या लोकांना आणून समोर बसलेल्या अडाणी लोकांना नको ती आश्वासने देत भूलथाप्पा मारून नको ते विचार देवून समाजाला फसविण्याचे
धोरण आखत आहेत. अशांना रोखून माझ्या विचाराने चालणारा समाज घडवा असे निक्षून सांगणारे तरुण घडवा ,जागृत ,उठाव करणारे तयार व्हा बदल नक्कीच होईल. स्मृतिदिन हा शिस्तबद्ध पद्धतीने घडविण्यास तुमच्या सारखा समर्थनीय तरुणच हवाच हे सर्व तुमच्याच हातात आहे.रक्त माझेच आहे ते केवळ रक्त वापरा नसा आपोआप तयार होतील. रक्ताभिसरण झाल्याशिवाय राहणार नाही अर्थात परिवर्तन झाल्याशिवाय राहणार नाही.प्रथम माझ्या स्मृती दिनाला शाहीर, गायक यांच्या आवाजाला शांत करा त्यांना शांतपणे स्वताच्या ध्वनिफितीचे विकण्यास मुभा द्या, प्रवृत्त करा ,नेत्यांची भाषणे माझ्या स्मृतीच्या दिवशी नकोच यासाठी प्रयत्न करा .त्यांना सांगा एकदिवसी मौन बाळगा. अभिवादन केवळ वंदन करून निघून जा .असा सांगणारा तरुण वर्ग निर्माण करा. नक्कीच बुद्धांनी सांगितल्या प्रमाणे शांततेत माझा स्मृतिदिन पार पडेल.सुरवात करा मी नक्कीच तुमचा पालन उद्धार कर्ता कायमचाच राहीन.
माझ्या स्मृतीदिनी अर्थात सहा डिसेंबर महापारीनिर्वान दिन महाराष्ट्रातील शाहीर, गायक , नेते मंडळीं आणि अनुयायी आपण सर्व मोठ्या अभिमानाने अभिवादन करण्यासाठी येत असता मी कायमचा सरणावर निजलेला जगाचा महान बुद्धिवंत प्रकांडपंडित बोधिसत्व विश्वरत्न डॉ.बाबासाहेब आंबेडकर अशा मोठ्या बिरुदावल्या नावाच्या समोर आहेत. असे असताना मात्र हे ५ तारखे पासून लावलेल्या शाहिरांच्या गायकांच्या आणि मला अभिवादन करण्याच्या नावाने नेत्यांच्या सभा यांचा ध्वनी जमीन हादरवणारा कर्कश भोंग्याच्या आवाजाने स्वतःच मौन बाळगून उघड्या डोळ्याने चित्र बघून मी सांगितल्या प्रमाणे माझ्या नावाचा गजर करण्यापेक्षा स्वतःचा आणि समाजाचा उद्धार करण्यासाठी झटा.मला अशा तुमच्या किळसवाण्या प्रकाराने तुमचा तिरस्कार वाटायला लागलाय.माझे महापारीनिर्वान होऊन केवळ माझ्या नावाने गेली ५६ वर्ष अक्षरशा धुडघूस घालून समाज विखुरला गेला आहे .तुम्ही केवळ एक दिवस मौन बाळगून शांत राहवून अभिवादन करण्याची किमया साधू शकत नाहीत .हा शरमेने मान खाली घालायला लावणारा प्रकार नाही तर काय ?अनुयायीहो, या पुढे माझ्या निर्वाण दिनी चैत्यभूमीवर असे प्रकार होत असतील तर येऊच नका. माझ्या नावावर हजारो रुपये कमवायचे असतील ,हिंदू धर्माला नाकारणारा मी अशा धर्माचे अनुकरण करून माझ्या महापारीनिर्वानाला जत्रेचे महारूप देत धिंगाणा घालत असाल तर येऊच नका.मी झिजलो झटलो ते तुमच्या उद्धारासाठीच पण माझ्या नावाचा मेल्यानंतर कायमचा उद्धारच करून टाकला आहे. माझ्या नावाने मनुवादी आधीच पिसाळलेला होता. आज माझ्या नावाचा तिरस्कार तुम्ही जास्त करून द्यायला लागले आहात.लक्षात ठेवा मला सीमित करू नका मी या देशाचा आहे या जगाचा आहे अशी माझी ओळख असताना माझ्यावर मर्यादा टाकू नका .
माझ्या महापारीनिर्वानाला येणारा अनुयायी हा धर्मनिरपेक्ष असला पाहिजे म्हणून आपणास मी जाहीरपणे सांगितले आहे “मी प्रथम भारतीय आहे आणि शेवटचा श्वास असे पर्यंत भारतीय आहे हे आपण विस्र्वायला लावत आहात मला केवळ बौद्ध धम्मात सीमित करू नका तुम्हीच म्हणता ना महामानव युगपुरुष जन्मतात ते कोणा एका धर्माचे ,जातीचे नसतात मग असे आपण का करीत आहात .मला मान्य आहे मी तुमचा मार्गदाता उद्धारकर्ता आहे मी बौद्ध धम्म स्वीकारला आहे. त्याच बरोबर तुम्हीही स्वीकारला आहे .पण मी या भारताचा आधी नागरिक आहे अर्थात मी देशाचा भारतरत्न आहे. या जगाचा विश्वरत्न आहे. याचा विसर तुम्हाला होता कामा नये .. माझे विचार इतरांना सांगून बुद्धाचा धम्म किती महान आदर्श आहे. हे पटवून द्या तरच सारा भारत बौद्धमय होईल .परिवर्तन झाले की अवघा भारत माझ्या ६ डिसेंबर अर्थात महापारीनिर्वान स्मृती दिनाला नद्मस्तक होण्यास येईल .त्याचवेळी चैत्यभूमीला खऱ्या अर्थाने महत्व प्राप्त होईल .म्हणून’ सीमेला सीमित करून ठेवण्यापेक्षा सीमेचे उल्लघन केल्याशिवाय त्या जागेला महत्व प्राप्त होणार नाही’ . म्हणजेच बाबासाहेब हे केवळ बौद्ध, उपेक्षित मागासलेल्या समाजाचे नसून ते काश्मीर ते कन्याकुमारी या अन्खंड भारताचे बाबा आहेत. हे जाणवून देण्याची जबाबदारी तरुण हो तुमच्यावर आहे. जयबुद्ध जयभारत!

राजेश सावंत

International Buddhist Conference on 30th & 31st Oct, 2016

All India Bhikkhu Sangha, Nation Builder Dr. Babasaheb Ambedkar Vichar Mahotsav Samiti & Buddha Bhoomi Foundation are happy to convey you that we are organizing a mega Buddhist conference on 30th & 31st October, 2016 in Kalyan city near Mumbai. As we all are well aware that India is the birth place of Buddhism but it was lost for many centuries from the land of its origin. Bodhisatva Dr. Babasaheb Ambedkar, a renowned social reformer and architect of Indian Constitution revived Buddhism when he took Dhamma Diksha from elderly monk venerable Chandramani Mahasthavir along with his 0.50 million followers in October, 1956. This year the above organizations decided to celebrate the 60th anniversary of Dhamma Chakka Anuvattana* (Dhamma Diksha day) with a grand function to create awareness among all sects of society through the universal message of Buddha.

Therefore, we are planning to have Dhamma-talks by renowned monks & dignitaries from India and abroad. The valuable guidance from them will become a guiding principle for years to come. The programme will be followed by some cultural events. The conference will be attended by approximately 200 to 250 monks and 20,000 to 25,000 lay people.

The venue of this conference is Buddha Bhoomi Foundation’s (BBF) huge premise. BBF is having its own land of 26 acres and wants to develop a Buddhist seminary with the help of devotees across the world. The plan on 26 acres will also be presented during the conference. As Kalyan city is close to Mumbai, it is very convenient and ideal place for such seminary where teachings of Lord Buddha can be taught and practiced. Presently BBF is working on Buddha’s principal for more than 12 plus years and carrying various religious activities and uplifting weaker section of society by guiding the middle path hood of Buddha.

We are earnestly awaiting for all’s presence at this mega conference.

Organising Committee

International Buddhist Conference
Buddha Bhoomi Foundation
Ashok Nagar, Waldhuni, Kalyan, Mumbai, India.
Cell. +91 9987480398/9821445409
www.buddhabhoomi.com
E-mail:

abvt02@rediffmail.com

International Buddhist Conference on 30th & 31st Oct, 2016.

समस्त बौद्धजन संमेलन पुणे 2016

समस्त  बौद्धजन पुणे यशस्वी तरुणाना पुरस्कार जाहिर

अभिनंदन 

बुद्धिस्ट युथ आयकॉन 2016 

1) आयु.सिद्धार्थ मोकळे, औरंगाबाद 

सामाजिक कार्यकर्ता 

(आत्मभान संघटना )महाराष्ट्र

अंधश्रद्धा निर्मूलन कार्यकर्ता

2) आयु.अमोल पवार दापोली (कोकण )

इंटरनेशनल ग्लोबल अवॉर्ड विजेते (शेतीक्षेत्र )

द. आफ्रिकेत संशोधन

3) आयु.करण बनसोडे (पुणे )

गोल्ड मेडल विजेते ( रशिया ) ताय्क्वाँदो

4) आयु.योगेश मैत्रय 

युवा प्रकाशक tata social इन्स्टिट्यूट मुंबई

5) आयु.मनीषा वाघमारे, परभणी 

नेशनल वॉलीबॉल प्लेयर 

आंतरराष्ट्रीय गिर्यारोहक

एव्हरेस्ट विरांगना

सर्वांचे अभिनंदन 

चला भेटुया आणि जाणून घेऊया त्यांच्या यशाचे रहस्य 

समस्त बौद्धजन 

संमेलन पुणे 2016

जागर बौद्ध अस्मितेचा

स्थळ : डॉ बाबासाहेब आंबेडकर सांस्कॄतिक भवन पुणे 

दिनांक 19/11/2016 

✅ बौद्ध अस्मितेचा जागर

✅दिग्गज विचारवंत ह्यांचे मार्गदर्शन

✅अराजकीय विचारमंच

✅बुद्धिस्ट यूथ आयकॉन 2016 अवॉर्ड्स

✅बौद्ध सांस्कृतिक कार्यक्रम

✅काव्यवाचन

✅नृत्य

✅गायन

अजून बरच काही

बौद्ध असलेल्या प्रत्येकासाठी

समस्त बौद्धजन संमेलन 2016 पुणे

समस्त बौद्धजन संमेलन २०१६शनिवार दिनांक १९ नोव्हें.२०१६ रोजी डाॅ.बाबासाहेब आंबेडकर सांस्कृतिक भवन,पुणे येथे “समस्त बौद्धजन”चे संमेलन ऊत्साहात संपन्न झाले.आयोजकाकडु  आभार मानन्यात येत  आहत.राज्यभरातुन मिळालेल्या ऊत्सफुर्त प्रतिसादातुन आम्हाला पुढील कार्यासाठी ऊर्जा मिळाली हेच या संमेलनाचे यश आहे.असे मत व्यक्त केले.“बौद्धांसमोरील आव्हाने व ऊपाय” ह्या विचारमंथनपर परीसंवादात मान्यवर विचारवंत वक्त्यांनी दिशादर्शक मार्गदर्शन केले.भोजना नंतर दूसर्‍या सत्रामध्ये जगावर बौद्धांचा ठसा ऊमटवुन राष्र्टीय तसेच अंतर्राष्र्टीय स्तरावर परितोषिके मिळवणार्‍या युवकांना “बूद्धिस्ट युथ आयकाॅन अॅवार्ड” देऊन गौरव केला.ज्येष्ठ पॅन्थर्स,ऊल्लेखनिय बौद्धाचार्य बरोबरच सामाजिक कार्यात सक्रीय योगदान देऊन चळवळ समृद्ध करणार्‍या मान्यवरांना “समस्त बौद्धजन विशेष सन्मानही”बहाल केले.कविसंमेलन,भिमगीते,नृत्य ह्या मनोरंजनात्मक सांस्कृतिक प्रयोगांनी संम्मेलनाची रंगत वाढली. एकुणच विचारमंथन व कलासंस्कृतिक मिलाफाचे हे संमेलन निश्चितच ऊत्साहवर्धक होते .ज्यांनी ह्या संमेलनाला प्रत्यक्ष ऊपस्थिती लावली ते परंतु जे लोक ऊपस्थित राहु शकले नाहित परंतु सदिच्छा दिल्या अशा सर्वच लोकांचा आयोजकांनी आदर व्यक्त करीत यशस्वी सांगता केली….!

औरंगाबाद शहर सध्या कचर्‍याच्या प्रश्नाने चर्चेत आहे.कचरा धुमसावा तसे वातावरण फार धुमसत चालले आहे.नुकतेच पोलिसांनी ही स्वच्छता अभियान राबविले.यात वरिष्ठ पोलिस अधिकार्‍यांनीही सहभाग घेतला. खरतर समाजात खल,दंगे,गुन्हे आदि रोखुन  शांती अन सुरक्षा बहाल करण्याची जबाबदारी असणार्‍या या जनतेच्या रक्षकांनी स्वच्छता अभियान राबवुन आपण समाजात नवा पायंडा आदर्श निर्माण केला आहे.

The Indian caste system…..,untouchables were segregated from the caste Hindus. They were banned from using water bodies and roads which were used by caste Hindus. In August 1923,Bombay Legislative Council passed a resolution that people from the depressed classes should be allowed to use places which were built and maintained by the Government.In January 1924, Mahad which was part of the Bombay Province passed the resolution in its municipal council to enforce the act.But it was failed to implement because of the protest from the caste Hindus.

In 1927, DR. Babasaheb B.R.Ambedkar decided to launch a satyagraha (nonviolent resistance) to assert their rights to use water in the public places. 

Mahad, a town in Konkan, was selected for the event because it had a nucleus of support from ‘Caste Hindus’.
These included A.V.Chitre, a CKP activist; G.N.Sahasrabudhe, a Chitpawan Brahmin of the Social Service League and Surendranath Tipnis, a CKP who was president of the Mahad municipality.
the president of the Mahad municipality declared its public spaces open to untouchables and invited Ambedkar to hold a meeting at Mahad in 1927.

After the meeting, they proceeded to the ‘Chowder tank‘. DR.Babasaheb B.R.Ambedkar drank water from the tank and thousands of untouchables followed him. DR.Babasaheb B.R.Ambedkar also made a statement addressing the untouchables women during the Satyagraha.

He asked them to abandon all old customs that provided recognizable markers of untouchability and asked them to wear saris like high caste untouchables women. Before that time, the untouchables women were not allowed to drape saris completely. Immediately after Dr. Ambedkar’s speech at Mahad, the  untouchables women readily decided to drape their saris like the higher caste women. ‘Radical’ upper caste women namely Lakshmibai Tipnis and Indirabia Chitre helped the untouchables women dress like ‘upper caste women’ by covering the body of the untouchables women .

• आज २० मार्च….! महामानव डाॅ.बाबासाहेब आंबेडकर यांनी लढलेला मानवमुक्तीचा अर्थात पाण्याचा लढा…! चवदार तळ्याचा सत्याग्रह या लढ्यानेच सार्‍या जगाचे लक्ष केंद्रित करुन मानवी हक्कांचा लढा जागतीक पातळीवर नेवुन या देशातील हजारो पिढ्यांची गुलामगीरी विरूध्द विद्रोह केला. आपल्या लाखो अनुयायांसमवेत कुलाबा जिल्हा आताचा रायगड – महाड मुक्कामी चवदार तळ्याच्या काठावर मानवमुक्तिचा लढा तिव्र केला. मानवी स्वातंत्र्यच का ?

• होय खर्‍या अर्थाने मानव मुक्ती हजारो वर्ष अस्पृश्यांना सार्वजनिक ठिकाणीच्या पाणी पिण्यास बंदी होती.त्यांच्या स्पर्षाने पाणी बाटले जाते.मात्र गाई ,गुरे अन तत्सम प्राण्याने तेच पाणी प्याले तरी चालते त्या पाण्यात प्राण्याची विष्ठा कालवली तरी चालते मात्र त्याच पाण्याला जरी अस्पृश्य म्हणजेच त्यावेळचे महार यांनी स्पर्श केला तरीही बाटते . हे अजब धर्म षडयंत्र मानवाच्या मुलभुत अधिकाराला रोकते,अन्याय करते आणि मुलभुल शारिरीक गरज भागवीण्यास रोकते अर्थात अशा प्रकारच्या समाजव्यस्थेविरूध्द अन त्या समाज व्यवस्थेला निर्माण करणार्‍या धर्म व्यवस्थेविरूध्द दंड थोपटुन आपल्या लाखो अनुयायांसोबत चवदार तळे खुले केले खर्‍या अर्थाने मानसाच्या मुलभुत अधिकार मिळवुन देवुन समता अन स्वातंत्र बहाल केले तो दिवस म्हणजेच २०मार्च १९२७ खर्‍या अर्थाने मानवी स्वातंत्र्य बहाल करणारा दिवस या क्रांती दिनी या लढ्यात लढलेल्या ज्ञात अज्ञांत सर्व सत्याग्रहींना अन महामानव डाॅ.बाबासाहेब आंबेडकर यांना विनम्र अभिवादन….! www.ambedkaree.com

भारतीय संविधानाची निर्मिती : एक सत्यता

1945 साली दुसरे महायुद्ध समाप्त झाले आणि भारताच्या स्वातंत्र्याच्या प्रश्नाला प्राधान्य प्राप्त झाले. या प्रश्नावर विचारविनिमय करण्यासाठी ब्रिटिश सरकारने एक त्रिसदस्यीय शिष्टमंडळ भारतात पाठविले. हे शिष्टमंडळ सत्ता हस्तांतरणाचा निर्विघन मार्ग, पद्धती, प्रक्रिया आणि साधने सुचविण्याच्या हेतूने भारतात पाठविण्यात आले होते. या शिष्टमंडळला “कॅबिनेट मिशन ” असे संबोधण्यात आले होते. या कॅबिनेट मिशनने 16 मार्च 1946 रोजी सत्ता हस्तांतरणाची आपली योजना घोषित कर्ली की, भारताचा भावी राज्यकारभार चालविण्याच्या दृष्टिने संविधान निर्मितीसाठी एक “संविधान सभा” स्थापन करण्यात यावी असे या योजनेत सूचित करण्यात आले होते.

त्या प्रस्तावानुसार संविधान सभेच्या स्थापनेसाठी भारतात निवडणुका घेण्यात आल्या. संविधान सभेवर सदस्यांचे निर्वाचन प्रांतीय मंडळातून निर्वाचित सदस्याद्वारे करण्यात आले. काँग्रेसच्या विरोधामुळे डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर मुंबई विधान मंडळातून निर्वाचित होऊ शकले नाहीत. त्यामुळे त्यांनी बंगाल विधान मंडळातून जोगेंद्रनाथ मंडल आणि इतर अनुसूचित जातीच्या सदस्यांच्या पाठिंब्यावर संविधान सभेत प्रवेश मिळविला.

जर डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर यांचा प्रवेश भारताच्या संविधान सभेत झाला नसता, तर आज जगात सर्वात मोठी व आदर्श लोकशाही असलेला देश म्हणून जी काही ओळख निर्माण झाली आहे, ती खचितच झाली नसती. जर लोकशाही अस्तित्वात आली नसती ; तर इथल्या दलित, भटक्या जमाती, आदिवासी बहुजनातील सर्वहरावर्ग आज स्वप्रगतीच्या टप्प्यावर येऊन पोहोचला नसता. या सर्व समूहांना सामाजिक, आर्थिक, शैक्षणिक, राजकीय आवस्थेत तिळमात्रही परिवर्तन होण्यास संधी मिळाली नसती. काँग्रेसच्या विरोधामुळे संविधान सभेत डॉ. बाबासाहेब आंबेडकरांचा प्रवेश झाला नसता तर संसदीय लोकशाही इथे रुजणे शक्य नव्हते.

संविधानाची अंमलबजावणी होण्यापूर्वीची आपली सर्व क्षेत्रातील स्थिती व संविधान अंमलात आल्यानंतरची आतापर्यंतची स्थिती या दरम्यानचा आपण अभ्यास केला तर असे दिसून येते की, आज प्रत्येकाला सर्व क्षेत्रात समान संधी मिळत आहे; म्हणूनच प्रत्येकांनी स्वतःची प्रगती करत आहे.याचे एकमेव कारण डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर यांनी संविधान तयार करत असताना या देशातला माणुस केंद्रबिंदू मनाला आणि प्रत्येकाला संधी मिळाली पाहिजे असा आग्रह धरला. एवढ्यावरच ते थांबले नाहीत तर संविधानात तशी तरतूद केली आहे. म्हणून उपेक्षित, वंचित जाती जमातीसाठी समान संधीची तरतूद करण्यात आली. एक नागरिकत्वाची हमीची तरतूद करून जनतेला देशाच्या अखंडतेची राष्ट्रीय भावना वाढविण्यास प्रोहत्सान देऊन सर्व भारतीयांना एक सूत्रात बांधले. कॉंग्रेसनी डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर यांना एवढ्यासाठी विरोध केला की, डॉ. आंबेडकर हे अस्पृश्य आहेत. त्यांच्या हातून जर का संविधान निर्माणाचे महान कार्य पार पडले तर आपले काय ? या भीतीने भारत मातेच्या एका सुपुत्राला व विद्वनाला संविधान सभेचे सर्व दारे बंद करण्याचा अयशस्वी प्रयत्न केला गेला.

संविधान सभेने 9 डिसेंबर 19476 रोजी स्वतंत्र भारताच्या सविंधन निर्मितीच्या कार्याला प्रारंभ केला. उदघाटन सभेत 296 सदस्यांना सहभागी होण्याचा अधिकार होता. परंतु त्यापैकी फक्त 207 च सदस्य उदघाटन प्रसंगी उपस्थित होते. गैहजेरीत प्रामुख्याने मुस्लिम लीगच्या सदस्यांचा समावेश होता. मुस्लिम लीगच्या संविधान सभेच्या गैहजेरीचे पर्यवसान भविष्यात पाकिस्तान निर्मितीत झाले.

जेंव्हा जेंव्हा संविधान सभेत संविधानाच्या मसुद्यावर चर्चा होत असत, तेंव्हा सभागृहात चर्चेला आलेल्या काही क्लिस्ट व न्यायिक बाबीचा स्पष्टपणे उलगडा इतर सभासदांना होत नसत, तेंव्हा संविधान सभेचे अध्यक्ष मा. राजेंद्र प्रसाद यांनी त्या प्रश्नाला उत्तर देण्यासाठी डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर यांना सभागृहात निमंत्रित करत असत.

2 सप्टेंबर 1953 साली आंध्र राज्याच्या निर्मिती संबंधात संसदेत चर्चा घडताना तत्कालीन गृहमंत्र्यांनी डॉ. बाबासाहेब आंबेडकरांना संविधानातील त्रुटीविषयी धारेवर धरले होते. ते म्हणतात, “तुम्ही भारताची राज्यघटना बनविली आहे. राज्यघटनेतील त्रुटींची जबाबदारीही तुम्हचीच आहे “. त्यावेळेस घटना दुरुस्तीला पाठिंबा देताना डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर म्हणतात, “गृहमंत्री म्हणतात, मी भारताची राज्यघटना बनविली आहे. हे माझ्या प्रश्नाचे उत्तर आहे का? मी विचारतो काँग्रेसच्या दुर्गुणाबद्दल त्यांना मला दूषण देता येईल का? “. डॉ. बाबासाहेब यांनी सभागृहाला ठणकावून विचारात असत यावर काँग्रेस गप्प बसत असे.

मसुदा समितीत डॉ. बाबासाहेब आंबेडकरांचे सहयोगी मा. टी. टी. कृष्णाम्माचारी यांनी संविधान सभेतील एक भाषणात असे भाषण केले की, “संविधान सभेने मसुदा समितीवर सात सदस्य नियुक्त केले होते. त्यापैकी एकाने या सभागृहाचा राजीनामा दिला आणि त्याची जागा दुसऱ्याने घेतली. एकाचा मृत्यू झाला आणि जागा रिक्तच राहिली. एक दूर अमेरिकेत निघून गेला आणि ती जागा भरलीच गेली नाही. आणि एक अन्य सभासद राज्याच्या राजकारणात गुंतून पडला आणि त्यामुळे तेवढी पोकळी निर्माण झाली. एक किंवा दोन व्यक्ती दिल्लीपासून बऱ्याच दूर होत्या आणि त्यांची प्रकृती त्यांना उपस्थित राहण्याची अनुमती देत नव्हती. म्हणून सरतेशेवटी असे घडले की, संविधानाचा मसुदा तयार करण्याचे संपूर्ण उत्तरदायित्व डॉ. आंबेडकरांवर आले. कदाचित सभागृहाला या वास्तवाची जाणीव असावी आणि डॉ. आंबेडकरांनी हे उत्तरदायित्व, हे कार्य अत्यंत योग्यपणे पार पडले, यात मला तिळमात्र शंका नाही. म्हणून आम्ही त्यांचे ऋणी आहोत “.

डॉ. राजेंद्र प्रसाद यांनी प्रतिपादिल्याप्रमाणे, “डॉ. आंबेडकरांनी प्रकृती साथ देत नसतानाही अत्यंत दुशकर असे विद्वत परिश्रम घेतले “. संविधान निर्माण झाल्यावर विरोधक व समर्थकाही डॉ. बाबासाहेब आंबेडकरांच्या संविधान निर्मितीच्या कार्याने भारावून गेले. मसुदा समितीत मसुदा तयार करण्यासाठी सात सदस्यांची नियुक्ती करण्यात आली होती. परंतु डॉ. आंबेडकर यांना संविधानाचे काम एकट्याने करावे लागले हे टी. टी. कृष्णाम्माचारी यांनी डॉ. बाबासाहेब आंबेडकरांची प्रशंसा करताना इतर सहा सदस्य संविधानाचा मसुदा तयार करण्याच्या कार्यात कसे असमर्थ ठरले हे सभागृहास जाणीव करून दिली. यावरून असे दिसते की, एकट्या डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर यांनी भारतीय संविधान विद्वत्तापूर्ण व सखोल अभ्यासाअंती निर्माण केले. जगात विद्वतेला महत्व दिले जाते म्हणून डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर म्हणतात, “पढीक माणूस आणि बुद्धिवादी विद्वान यामध्ये जमीन-अस्मानचे अंतर असते. यांपैकी पहिला , आपल्या वर्गसंबंधी सतर्क असतो व केवळ आपल्या वर्गाच्या हितासाठीच जगात असतो. दुसरा माणूस कोणत्याही वर्गाच्या दबावाखाली न येता स्वतंत्रपणे आचरण करत असतो. “. म्हणजे कोणाचाही दबावाला बाळी न पडता जो स्वतंत्रपणे आचरण करत असतो, तोच परिवर्तनवादी विचार मांडतो. पढीक माणूस बुद्धिवादी नसतो. तो पुस्तक पढया असतो. तौलनिकता स्वभावातच नसते. म्हणून तो बुद्धिवादी विद्वान ठरत नाही. म्हणून डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर म्हणतात, “ब्राम्हण केवळ पढीक विद्वान असल्यामुळेच ते व्हॉलतेअर निर्माण करू शकले नाहीत”. व्हॉल्टअर कॅथॉलिक पंथीय चर्चच्या छायेखालीच वाढला होता. तरीसुद्धा बौद्धिक प्रमाणिकपणाला जागून त्याने कॅथलिक पंथाच्या विरुद्ध बंड उभारले. अशी प्रामाणिकता येथील ब्रह्मणांमध्ये सध्या तर नाहीच, परंतु भविष्यातही असा कोणी उदयास येईल, असा मुळीच संभव नाही. ब्रह्मणांमध्ये एखादाही व्हॉल्टअर निर्माण होऊ नये, ही ब्राह्मणांच्या पांडित्यातील गंभीर त्रुटी आहे.

उपरोक्त अवतरण येथे मी यासाठी उधृत केले आहे की पाश्चिमात्य जगतात विद्वतेला महत्व दिले जाते आणि भारत देशात विद्वते ऐवजी जातला जास्त महत्व दिले जाते. याचे कारण इथली समाज व्यवस्था ज्यांनी निर्माण करून ठेवली आहे, ती मुळातच जातीवर आधारित आहे. याचा परिणाम समाज मनावर खोलवर झालेला आहे. इथली ‘ जात ‘ जाता जात नाही. माणसाला स्वतःच्या मूलभूत हक्कापासून म्हणजे न्याय, समता, स्वातंत्र्य , बंधुत्व यापासून वंचित ठेवण्याचा कुटील डाव रचला गेला आणि वर उल्लेख केलेले मूलभूत हक्क जेंव्हा पशवीबळाचा वापर करून हिरावून घेतले जाते, तेंव्हा माणूस गुलाम बनतो. एक वर्ग श्रेष्ठ ठरतो, दुसरा वर्ग गौण ठरतो. ज्याला गौणत्व प्राप्त झाले, त्याला नेहमीच खाली दाबण्याचा सतत प्रयत्न होत असतो.

संविधान निर्मिती करत असताना डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर यांनी देश हिताचा सतत विचार करत होते. भारताची एकात्मता आणि सार्वभौमत्व कसे अबाधीत राहील यासंदर्भात कोणत्या प्रकारची शासन प्रणाली योग्य आहे. या देशाला ना अमेरिकेसारखी अध्यक्षीय शासन प्रणाली परवडेल, ना इंग्लंडसारखी लोकशाही शासन प्रणाली परवडेल. संविधान निर्मितीच्या दोन प्रणाली आहेत. एक आहे UNITORY स्वरूपाची आणि दुसरी आहे FEDERAL स्वरूपाची. UNITORY स्वरूपाच्या संविधानात केंद्रीय सत्ता सार्वभौम असते, तर FEDERAL संविधान हे दुहेरी सत्ता केंद्र स्थाप असते. यात केंद्र सरकार आणि राज्य सरकार असे दोन सत्ता केंद्रे असतात. म्हणजे फेडरलमध्ये एकाधिकारशाहीचा (DECTETORSHIP) लवलेश नसतो. आणि म्हणून डॉ. बाबासाहेब आंबेडकरांनी संविधानाचा मसुदा फेडरल (FEDERAL) मांडला.

वसंत वाघमारे
लेखक साप्ताहिक “प्रबुद्ध नेता” चे संपादक आहेत.

निमित्त…..
महाड सत्याग्रह आणि कोकणातील लढवय्ये भीम अनुयायी…!

महामानव डाॅ.बाबासाहेब आंबेडकर यांच्या मागे सतत कार्यकर्त्ये आणि लढवय्या लोकांचा भरणा असायचा सतत ते समाजासाठी जागृत असायचे.त्यांच्या ह्या स्वभावरुन असंख्य कार्यकर्त्ये निर्माण होवु लागले. कोकणातील सोमवंशीय महारांतील गोपाल बाबा वलगणकर हे पहिले मोठे नेते.त्यांनी महांरांना सैन्यात भरती करावी म्हणुन प्रयत्न केले. कोकणातील बरेच महार समाजाचे लोक एकत्र राहयचे.बाबासाहेंबांच्या अगोदर पासुन लहान सान प्रकारे समाजाचे प्रश्न सरकार दरबारी मांडणे यांवर या लोकांचा भर असे मात्र त्यात बरेच यश यायचे नाही समाज अज्ञानी होता व समाजासाठी काम करणारे नेते प्रभावी मोजकेच व वयस्कर होते .
पुढे बरेच लोक बाबासाहेबांचा प्रभावाखाली आले बाबासाहेबांचा कायद्याचा अभ्यास .अंग्रेजी भाषेवरचे अफाट प्रभुत्व अन प्रश्नाला भिडण्याची चिखाटी वाखाणण्यासारखी होती पर्यायी फार कमी वेळात बाबासाहेब संपुर्ण समाजाचे ऐकमेव जागतीक किर्तीचे कायदेतज्ञ नेते झाले.
महामानवांना त्यांच्या काळात ज्या लोकांनी सहकार्य आणि पाठबळ दिले ते त्यावेळच्या या महार नेत्यानी अन कार्यकर्त्यांनी त्यांनी आपण होवु आपला नवा नेता स्विकारला…!
महाडच्या सत्याग्रहाला लागणारी मदत तिथली  पहाणारे महाडचे दादासाहेब गायकवाड अर्थात संभाजी तुकारााम गायकवााड हे त्यापैकी एक त्यांचा मुलगा मारहाणीत म्यृत्युमुखी पडला .

मुंबईतल्या भाष्य प्रकाशनाने यांच्यावर काही वर्षापुर्वी Building The Ambedkar Revolution -Sambhaji Tukaram Gaikawad and Konkan Dalit  हे पुस्तक प्रकाशित केले . या पुस्तकात त्या काळातल्या सच्चा आंबेडकरी कार्यकर्त्यांची माहीती उपलब्ध केलीय.
इंग्रजीत असलेले हे पुस्तक महाडच्या चवदार तळ्याचा सत्याग्रह अन मनुस्मृती दहन या ऐतिहासिक घटनाचा दस्तऐवज आहे. अभ्यासकांना हे पुस्तक संग्रही नक्कीच ठेवावे.
महेश भारती -भाष्य प्रकाशन यांकडे आपण संपर्क करु शकता.